Blog

Brak zapłaty za zlecenie transportowe – co robić?

Jak powszechnie wiadomo, że branża TSL jest branżą generującą duże przychody ale także branżą narażoną na duże zatory płatnicze. Co więcej, należności z tytułu wykonanego transportu ulegają stosunkowo szybkiemu przedawnieniu. Umowę przewozu oraz umowę spedycji regulują przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi roszczenia z umowy przewozu przedawniają się po upływie roku od dnia wykonania przewozu, a gdy przewóz nie został wykonany – od dnia kiedy miał być wykonany. Przedawnienie należności w zasadzie nie oznacza nic innego niż to, że po upływie terminu określonego w przepisach dłużnik może uchylić się od obowiązku zapłaty należności. 

Oprócz przepisów kodeksu cywilnego branża transportowa posiada także szczegółowe regulacje, które zostały zawarte m.in. w ustawie Prawo Przewozowe, która to ustawa reguluje przewóz osób i rzeczy wykonywany odpłatnie na podstawie umowy przez uprawnionych przewoźników  z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego. Te szczególne przepisy w sposób korzystniejszy dla przewoźników określają termin przedawnienia roszczeń, ponieważ nakazują liczyć roczny termin przedawnienia od terminu, w którym miała nastąpić zapłata za wykonaną usługę. Należy jednak zaznaczyć, że przepisy Prawa przewozowego mają zastosowanie jedynie do transportu krajowego natomiast w przypadku przewozów międzynarodowych właściwymi przepisami są regulacje Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokołu podpisania, sporządzone w Genewie 19 maja 1956 r. (dalej jako Konwencja CMR), która termin przedawnienia roszczeń określa jako jeden rok oraz trzy lata w przypadku złego zamiaru lub niedbalstwa dłużnika. Konwencja rozróżnia również początkowe terminy od których liczymy bieg terminu przedawnienia.

Należy zaznaczyć, że określenie czy dane zobowiązanie jest przedawnione może być niezwykle zawiłe a jego termin w porównaniu do np. terminu przedawnienia roszczeń z tytułu sprzedaży jest stosunkowo krótki.

Spis treści

Jakie kroki może podjąć przewoźnik w przypadku braku zapłaty należności?

Należy zaznaczyć, że branża TSL charakteryzuje się dużą świadomością prawną i rzadko kiedy przedsiębiorcy czekają rok z podjęciem działań mających na celu windykację należności od kontrahentów. 

Pierwszym krokiem jaki powinien podjąć przewoźnik jest próba polubownego załatwienia sporu. Na gruncie Prawa Przewozowe etap ten jest w zasadzie obowiązkowym etapem zmierzającym do wyegzekwowania zapłaty za wykonany przewóz. Pominięcie wezwania kontrahenta do zapłaty może nas narazić na zarzut przedwczesności powództwa z uwagi na niepodjęcie próby polubownego załatwienia sprawy. Inaczej ta kwestia przedstawia się w odniesieniu do przepisów Konwencji CMR, która nie uzależnia możliwości wniesienia pozwu o zapłatę należności od próby polubownego załatwienia sprawy. Poza tym należy pamiętać, że jeżeli dłużnik zdecyduje się odpisać na wezwanie do zapłaty i uzna roszczenie – np. zwróci się o rozłożenie należności na raty, termin przedawnienia ulegnie przerwaniu. Przepisy nie przewidują żadnej formy szczególnej dla uznania roszczenia, co oznacza, że może ono nastąpić zarówno w sposób wyraźny jak i dorozumiany. Stanowisko sądów potwierdzone w wielu orzeczeniach jest takie, że nawet częściowa spłata długu może być traktowana jako uznanie roszczenia. 

Wezwanie do zapłaty powinno zostać nadane listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. Jeśli po upływie 3 miesięcy od dnia doręczenia należność nie zostanie uregulowana wezwanie uważa się za bezskuteczne. 

Pozew o zapłatę – jak dochodzić należności za zlecenie transportowe?

W przypadku bezskuteczności wezwania do zapłaty przewoźnik ma możliwość wstąpienia na drogę sądową. Jeżeli sąd właściwy do rozpoznania roszczeń z umowy przewozu nie został określony w treści zlecenia transportowego należy ustalić jaki sąd będzie właściwy do wniesienia pozwu. Wbrew pozorom nie jest to łatwe ze względu na wielość przepisów regulujących stosunki wynikające z umowy przewozu z uwagi na ich krajowy bądź międzynarodowy charakter. Należy pamiętać, że Prawo przewozowe ma zastosowanie jedynie do przewozów krajowych a kwestia właściwości sądu w tym przypadku regulowana jest według tzw. zasady ogólnej, czyli zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, czyli sprawa powinna być kierowana przed sąd, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. 

W przypadku kiedy roszczenie wynika z umowy przewozu międzynarodowego zastosowanie znajdują przepisy Konwencji CMR. Przepisy te jako sąd właściwy dla sporów, które wynikają z przewozów podlegających Konwencji CMR wskazują sądy umawiających się krajów określonych przez strony w drodze wspólnego porozumienia, jak również sądów kraju, na obszarze którego pozwany ma miejsce stałego zamieszkania, siedzibę, filię lub agencję, z której pośrednictwem została zawarta umowa przewozu lub znajduje się miejsce przyjęcia towaru. 

Należy mieć na uwadze, że właściwość sądu w przypadku przewozów kabotażowych, czyli takich wykonywanych przez przedsiębiorstwo zarejestrowane na terenie innego kraju niż wykonywana usługa, będzie inaczej uregulowana. W tej sytuacji zastosowanie znajdą przepisy unijne a konkretnie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. Wskazane Rozporządzenie w art. 7 ust. 1 pkt a stanowi, że sądem właściwym w sprawach dotyczących umowy jest sąd miejsca wykonania zobowiązania. 

Kiedy już wiadomo jaki sąd jest właściwy do rozpoznania naszej sprawy i ustalono wartość przedmiotu sporu przewoźnik powinien skompletować wszystkie niezapłacone faktury, ponieważ to na nich będzie opierał się pozew o zapłatę. Faktury VAT najlepiej, gdyby były opatrzone podpisem dłużnika chociaż jego brak nie wypływa na bezzasadność powództwa. Jeśli jednak faktura jest podpisana mamy dowód na to, że dłużnik przyjął fakturę i jej nie kwestionował. Umożliwia to też skierowanie sprawy do postępowania nakazowego. Kolejnym krokiem jest wykazanie wysokości roszczenia. W tym celu należy zebrać dodatkową dokumentację, z której będzie wynikała wysokość roszczenia. Mogą to być takie dokumenty jak umowy i zlecenia, ale za wystarczające można uznać także np. wiadomości e-mail. Ponadto, dokumentem potwierdzającym wykonanie zobowiązania przez przewoźnika może być dokument wydania towaru (WZ). W ostatnim kroku należy pamiętać o załączeniu do pozwu wezwania do zapłaty skierowanego do dłużnika wraz z potwierdzeniem nadania oraz odebrania. Nie ma znaczenia fakt, że dłużnik nie odebrał wezwania, ponieważ liczy się jedynie to, że przewoźnik w ogóle podjął próbę polubownego załatwienia sprawy.

Podsumowanie

Jak wynika z powyższego, niezapłacona faktura nie oznacza, że przewoźnik utracił swój zarobek i wykonał usługę za darmo. W takim przypadku należy pamiętać, że z pomocą może przyjść profesjonalna kancelaria prawna zajmująca się windykacją należności, która kompleksowo przeprowadzi proces odzyskiwania zapłaty za wykonaną usługę począwszy od wystosowania wezwania do zapłaty poprzez wniesienie pozwu do sądu oraz reprezentowanie przewoźnika w toczącym się postępowaniu.

Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×