Blog

Gra komputerowa jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego

Rynek gier komputerowych jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi kultury i gospodarki, a polskie firmy wiodą  prym w chlubnej czołówce producentów i wytwórni gier komputerowych. Niestety zagadnienie specyfiki ochrony prawnej gier komputerowych jest często pomijane przez orzecznictwo oraz doktrynę powodując brak precyzyjnego określenia ich statusu prawnego i budząc wiele wątpliwości.

Spis treści

Pojęcie utworu i jego ochrona na gruncie przepisów Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Prawa autorskie w polskim porządku prawnym obejmuje ochroną ustawa z dnia 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako prawo autorskie).

Pojęcie utworu jest podstawowym elementem prawa autorskiego, przez który należy rozumieć, mówiąc najprościej, wynik działalności artystycznej. Utwór, jako dobro niematerialne, którego istnienie i byt prawny są niezależne od nośnika, na którym może być utrwalony, jest przedmiotem prawa autorskiego. Ochroną prawnoautorską objęte jest zatem nie przedmiot ale jego treść. Zgodnie z art. 1. ust. 1 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). 

Kiedy więc nie mamy do czynienia z utworem? Należy zdać sobie sprawę, że w życiu codziennym jesteśmy otoczeni utworami a zasady ich rozpowszechniania oraz korzystania z nich określa prawo autorskie. Ograniczenie katalogu utworów przewiduje art. 4 prawa autorskiego, który wskazuje, że utworami nie są akty normatywne lub ich projekty, dokumenty urzędowe, urzędowe materiały, znaki i symbole, opublikowane opisy patentowe lub ochronne oraz proste informacje prasowe, niezależnie od wkładu indywidualnej twórczości jaki został w nich zwarty. Ochroną prawa autorskiego nie zostały objęte także idee, odkrycia, procedury, zasady działania oraz koncepcje matematyczne. 

Momentem, od którego utwór zostaje objęty ochroną prawa jest moment, w którym zostaje on w jakikolwiek sposób „ustalony” co oczywiście wydaje się być logiczne, ponieważ nie może być chroniony utwór istniejący jedynie w wyobraźni autora. Pojęcie „ustalenia” utworu jest pojęciem niezwykle szerokim, które można jednak rozumieć jako uzewnętrznioną w jakiś sposób informację.

Gra komputerowa jako utwór

Klasyfikacja gier komputerowych jest niezwykle trudna ze względu na jej złożoność. Jednak ze względu na szeroką definicję utworu w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można mieć wątpliwości co do tego, że gra komputerowa jako efekt działalności twórczej o indywidualnym charakterze jest (praktycznie zawsze) przedmiotem prawa autorskiego. 

W przepisach prawa autorskiego brak odrębnej regulacji gry komputerowej, jednak najczęściej, w celu ustalenia jej statusu prawnego, jest określania mianem programu komputerowego. Program komputerowy również nie został zdefiniowany przez przepisy prawa, jednakże bez wątpienia stanowi dobro o charakterze niematerialnym. W języku fachowym program komputerowy należy rozumieć jako sekwencję symboli opisująca realizowanie obliczeń zgodnie z pewnymi regułami zwanymi językiem programowania. Program komputerowy składa się z części zawierającej kod oraz części zawierającej dane. Jak wynika z powyższej analizy należy uznać, że gra komputerowa nie jest typowym programem komputerowym w rozumieniu prawa autorskiego.

Czy zatem można uznać grę komputerową za utwór audiowizualny? Niezupełnie. Gra komputerowa nie jest tylko utworem audiowizualnym w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, które jednak i tego pojęcia nie definiuje wprost. Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 9 pr. aut., przykładem utworu audiowizualnego jest utwór filmowy. Przyjmuje się, że przez utwór audiowizualny rozumie się serię powiązanych ze sobą „ruchomych” liniowo ułożonych obrazów, udźwiękowionych lub nieudźwiękowionych, pojawiających się po sobie, które są przeznaczone do odtwarzania, i to bez względu na rodzaj nośnika, na którym dany utwór audiowizualny został ustalony. Taki utwór ma za zadanie oddziaływanie na wzrok i słuch odbiorcy ale jego działania nie mają wpływu na postęp ani na wynik fabuły. Rozpatrując w ten sposób dopasowanie definicji utworu audiowizualnego do gry komputerowej nie sposób stwierdzić, że można przyjąć istnienie tożsamości tych dwóch pojęć.

Czym więc jest gra komputerowa? Coraz większe grono osób zainteresowanych wyjaśnieniem statusu prawnego gier komputerowych postuluje uznanie ich za utwory mieszane (swoistą hybrydę programu komputerowego i utworu audiowizualnego), których nie da się opisać za pomocą pojęć znanych polskiemu prawu. Za postulatem tym podąża kolejny dotyczący ustalenia przez ustawodawcę kryteriów wymaganych do uznania konkretnego utworu za grę komputerową oraz postulat stworzenia odrębnego dostosowania reżimu prawnego.

Głównym problemem związanym z brakiem rozstrzygnięcia statusu gier komputerowych jest brak możliwości ustalenia pozycji oraz uprawnień przysługujących poszczególnym twórcom. Dokonanie kwalifikacji gier komputerowych ma doniosłe znaczenie chociażby ze względu na ustalenie komu przysługują prawa autorskie majątkowe i osobiste do gry komputerowej jako całości oraz poszczególnych jej elementów.

Podsumowanie

Z uwagi na niejasny status prawny gry komputerowej (nie będącej de facto ani programem komputerowym, ani utworem audiowizualnym) przemawiającym raczej za uznaniem gry komputerowej jako utworu mieszanego, kluczowe z perspektywy inwestora, twórcy gry komputerowej czy nabywcy praw autorskich majątkowych jest poprawne i rzetelne podejście do skonstruowania umowy, której przedmiotem jest gra komputerowa. Okoliczność ta potęgowana jest faktem, że przeważnie tematyka gier komputerowych związana jest ze znacznymi środkami – nieważne czy to przeznaczonymi na jej stworzenie (mającej charakter umowy inwestycyjnej), czy stanowiących honorarium twórców za przeniesienie praw majątkowych. Już z tego punktu widzenia interes prawny podmiotów zaangażowanych w powstanie gry komputerowej powinien uwzględniać poprawnie skonstruowaną umowę zabezpieczającą najpełniej interes strony. Proces tworzenia gry komputerowej – począwszy od zbierania funduszy na jej stworzenie, na umowie o przeniesieniu praw autorskich majątkowych kończąc – warto oddać w ręce fachowych adwokatów i radców prawnych.

Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×