Tematy dotyczące „polisolokat”, pomimo tego, że dosyć często poruszane, nie tracą na aktualności. Spowodowane jest to faktem, że pojawiają się coraz częściej wyroki korzystne dla osób, które w polisolokaty inwestowały. Skutkuje to również tym, że coraz więcej osób nabiera odwagi, by próbować odzyskiwać wpłacone na ten cel środki w sądach.
Polisolokaty to forma ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Sprzedawane były one przez banki i ubezpieczycieli jako produkt bezpieczny, jednakże obarczone były znacznym ryzykiem inwestycyjnym. Doradcy finansowi oferujący polisolokaty nie informowali o ryzyku, kryteriach doboru aktywów oraz o tzw. opłatach likwidacyjnych. Dlatego też często osoby, które zainwestowały w polisolokaty po kilku latach na swoich kontach nie obserwowały zwiększenia się środków, lecz wręcz przeciwnie – wartość rachunku była niższa niż suma wpłacanych składek.
Część środków, które pozostały na koncie, w momencie zrezygnowania z polisolokaty przed upływem czasu, na jaki została ona pierwotnie zawarta, była dodatkowo zatrzymywana przez ubezpieczyciela tytułem wspomnianej opłaty likwidacyjnej. Jest to opłata pobierana właśnie w przypadku przedwczesnego jej rozwiązania. Nie zawsze jest ona nawet wspomniana w sposób dosłowny, gdyż sądy bardzo często uznają opłaty likwidacyjne za abuzywne, czyli niedozwolone. Z tego względu ubezpieczyciele stosują takie pojęcia jak: opłaty z tytułu wykupu, opłaty dystrybucyjne czy opłaty warunkowe.
Spis treści
Odzyskiwanie opłat likwidacyjnych
W naszej kancelarii prawnej zazwyczaj w imieniu klientów prowadzimy sprawy prowadzące do odzyskania zatrzymanych środków z tytułu opłat likwidacyjnych lub wartości wykupu. Na tej podstawie odzyskaliśmy satysfakcjonujące klientów kwoty w już ponad 500 sprawach. Dlatego też składając pozew do sądu z tego tytułu szanse na wygraną są bardzo wysokie, a często korzystne kwoty były odzyskiwane bez potrzeby rozpoczynania postępowania sądowego.
Co do zasady, ubezpieczyciele i banki muszą zwrócić zbyt wysokie opłaty likwidacyjne. Jednak w przypadku żądania zwrotu całości wpłaconej kwoty na polisolokatę, dotychczas rozstrzygnięcia sądów były różne. Ostatnio zaś zapadło kilka wyroków, w których sądy uznały umowy tego typu za nieważne.
Uznanie umowy polisolokaty za nieważną
W przypadku niektórych z polisolokat oferowanych przez Vienna Life Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie (dawniej Skandia Życie) można przed sądem dochodzić uznania całej umowy za nieważną ze względu na brak możliwości precyzyjnego ustalenia świadczenia głównego w postaci świadczenia wykupu należnego powodowi jako ubezpieczającemu.
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie w wyroku z dnia 2 grudnia 2019 r., sygn. akt I C 4862/18, w sprawie prowadzonej przez naszą kancelarię uznał umowę „Multiportfel Złoty Wiek”, oferowaną przez Vienna Life za nieważną. Wynikało to z tego, że w treści ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU) przewidziano inny sposób wyliczenia wartości wykupu niż w dokumencie polisy. Sąd słusznie wskazał, zgodnie z art. 385 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, że sprzeczność tę należy rozstrzygać na korzyść zapisu zawartego w treści polisy. Jednakże, na podstawie jej treści nie jest możliwe ustalenie wysokości świadczenia wykupu należnego ubezpieczającemu. W wyroku tym sąd uznał, iż „kształtowało to uprawnienie powoda jako ubezpieczającego i konsumenta w odniesieniu do świadczenia wykupu w sposób niejednoznaczny, sprzeczny z dobrymi obyczajami, z rażącym naruszeniem interesów powoda”. Ze względu na cel inwestycyjny umowy, wyłączenie z niej postanowień określających świadczenie wykupu spowodowało, iż nie mogła ona obowiązywać w pozostałej części gdyż nie można było jednoznacznie ustalić świadczenia ubezpieczyciela i w całości należało uznać ją za nieważną.
Określenie wysokości świadczenia wykupu
Powyżej wskazany wyrok opierał się na sposobie określenia świadczenia wykupu, który stosowany był przez Vienna Life nie tylko w przypadku umów „Multiportfel Złoty Wiek”. Dlatego też dochodzić można w postępowaniu sądowym nieważności zawartej umowy polisolokaty w stosunku także do innych produktów tego ubezpieczyciela. Ma to miejsce również przykładowo w przypadku umów „Vital” oraz „Vital Plus”. W OWU wskazano, że „wysokość świadczenia wykupu na dany dzień jest równa wartości części wolnej rachunku oraz określonego procentu wartości części bazowej rachunku, wskazanego w ust. 11 Załącznika nr 1 do OWU”, natomiast w polisie znajduje się zapis określający Świadczenie Wykupu jako kwota nie wyższa niż kwota odpowiadająca tak określonej wartości części wolnej rachunku i części bazowej rachunku. To ten zapis spowodował, że następowała niejasność w sposobie określenia należnej ubezpieczającemu kwoty. Zgodnie bowiem z treścią polisy, skoro świadczenie wykupu stanowić miało kwotę nie wyższą niż kwota odpowiadająca tak określonej wartości części wolnej rachunku i części bazowej rachunku, to świadczenie wykupu mogło stanowić kwotę niższą, a ubezpieczyciel zyskał kompetencję do jednostronnego ustalenia rozmiaru świadczenia wykupu należnego ubezpieczającemu, niższego niż tak określona wartość części wolnej rachunku oraz części bazowej rachunku.
Podsumowanie
Uznanie umowy polisolokaty za nieważną, skutkuje nałożeniem obowiązku zwrotu wszystkich wpłaconych składek przez ubezpieczyciela ubezpieczającemu. Biorąc pod uwagę, że wpłacane środki, bardzo często traciły na wartości, zamiast zarabiać, jest to najlepsze rozwiązanie dla wielu osób, które straciły środki na tego typu produktach.
Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
Julia Bonusiak
Jestem aplikantem radcowskim przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Specjalizuje się w zakresie zagadnień prawa bankowego, windykacji należności Klientów, prawa cywilnego oraz wsparciem w obsłudze prawnej podmiotów gospodarczych.
