Chyba nie ma osoby, dla której pobyt w szpitalu jest miłym wspomnieniem. Niekiedy jednak w życiu zdarzają się okoliczności, w których jesteśmy zmuszeni trafić do takiej placówki. Od personelu medycznego i pielęgniarek oczekujemy możliwie najszybszego rozwiązania naszych problemów zdrowotnych, a także dołożenia najwyższej staranności, aby wszystko dobrze się skończyło. Pomimo wykwalifikowanej kadry lekarzy, nie zawsze wszystko idzie zgodnie z założeniami, bowiem lekarz też może się pomylić. W takiej sytuacji mamy prawo ubiegania się o odszkodowanie za błąd medyczny.
Spis treści
Komu przysługuje odszkodowanie za błąd medyczny?
Pacjent, który stał się ofiarą błędu lekarskiego może ubiegać się o odszkodowanie za błąd medyczny lub zadośćuczynienie. Błędem w sztuce lekarskiej będzie naruszenie reguł postępowania zawodowego, które w danym przypadku nakazują konkretne zachowanie lekarza, uzyskane w toku nabierania doświadczenia, a także nauki i praktyki w danej specjalizacji.
Do najczęściej występujących błędów w sztuce lekarskiej zaliczamy:
- błędne postawienie diagnozy,
- operacja narządu po niewłaściwej stronie,
- pozostawienie ciała obcego w operowanym miejscu,
- oparzenia sprzętem lub środkami chemicznymi.
To tylko niektóre z wypadków, które mają miejsce każdego roku w polskich i zagranicznych szpitalach. Dlatego każdy obecny lub przyszły pacjent powinien mieć pełną świadomość możliwości ochrony swoich praw w realiach wystąpienia nieprawidłowości w trakcie pobytu w szpitalu.
Lekarze mają obowiązek postępowania z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami wiedzy lekarskiej. Nie odpowiadają oni jednak za wystąpienie określonego efektu, a za podjęcie wszelkich możliwych czynności, które można zastosować u danego pacjenta. Dlatego lekarz może podlegać odpowiedzialności ze względu na zaniechanie, czyli nie podjęcie koniecznych działań, takich jak: zlecenie specjalistycznych badań, przeprowadzenie wyczerpującego wywiadu medycznego lub zlekceważenie objawów chorobowych.
Wysokość odszkodowania za błędy medyczne
Na wstępie należy wskazać, że poszkodowany pacjent ma prawo ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznaną szkodę lub krzywdę. Poniżej zostanie przedstawiona charakterystyka wymienionych zagadnień.
Odszkodowanie – stanowi sumę wszelkich kosztów (materialnych) poniesionych w związku z chorobą, a także jej skutkami. Wysokość odszkodowania za doznaną szkodę materialną wyliczana jest co do złotówki, a stanowi w praktyce sumę wszelkich rachunków, jakie pacjent jest w stanie przedstawić jako dowód w sprawie. Ważne jest, aby wszystkie zgromadzone przez okres trwania choroby rachunki były sporządzone w formie imiennych faktur. Jest to najbardziej wiarygodne źródło dowodowe dla sądu. Tym niemniej, paragon również może służyć jako dowód w tego typu sprawie. Na odszkodowanie składają się np. koszty poszczególnych zabiegów rehabilitacyjnych, koszty leków, zakup wózka inwalidzkiego, łóżka medycznego, odpowiednich akcesoriów medycznych tj. kule, a także przystosowanie mieszkania do zwiększonych potrzeb pacjenta i koszty przejazdów do szpitala.
Zadośćuczynienie – stanowi kwotę przyznaną dla poszkodowanego pacjenta przez sąd za doznaną krzywdę, czyli cierpienia psychiczne i fizyczne przebyte w związku z błędem medycznym. Nie można jednoznacznie określić kwoty dochodzonego roszczenia, bowiem każdy sytuacja i przebieg choroby różni się w zależności od okoliczności. Inna będzie kwota dla pacjenta zakażonego gronkowcem w trakcie rutynowego zabiegu, a inna za usunięcie nerki po złej stronie, wskutek czego dojdzie do trwałego kalectwa. Niemniej jednak zadośćuczynienie powinno zostać określone racjonalnie, nie powinna być to kwota nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy. Natomiast powinna stanowić satysfakcjonującą dla poszkodowanego rekompensatę cierpienia.
Pozew o odszkodowanie za błędy lekarskie
Przed wniesieniem powództwa do sądu, należy najpierw skierować do szpitala lub placówki, w której doszło do błędu lekarskiego, wezwanie do zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia. Ta metoda traktowana jest jako próba ugodowego załatwienia sporu. Po przesłaniu takiego wezwania do podmiotu leczniczego trafia on do ubezpieczyciela, który zobowiązany jest – na podstawie dostarczonej dokumentacji medycznej – rozpatrzeć oraz ocenić jego zasadność. W niektórych wypadkach już sam ubezpieczyciel stanie na stanowisku o konieczności wypłaty odpowiedniej sumy. Jednakże w większości przypadków kolejnym etapem będzie skierowanie powództwa do sądu.
Odpowiednio sporządzony pozew musi zawierać dokładne informacje o tym, czego domagamy się za szkodę, która została nam wyrządzona. Jedną z najważniejszych kwestii jest określenie w pozwie kogo chcemy pozwać, tj. czy będzie to sam lekarz, szpital czy ubezpieczyciel. Niedokładne określenie osoby bądź instytucji będzie bowiem skutkowało odrzuceniem powództwa i obarczeniem kosztami sądowymi. Ponadto niezbędna jest tutaj dokumentacja medyczna z całego toku leczenia, potwierdzająca to, co przez ten czas działo się z naszym zdrowiem. W sytuacji jej braku bądź posiadania tylko częściowej dokumentacji, pacjent ma prawo złożyć wniosek o jej wydanie. Kolejną ważną kwestią w celu wyegzekwowania odszkodowania jest posiadanie wszelkich rachunków na dowód poniesienia kosztów związanych z leczeniem.
W trakcie procesu sądowego poszkodowanemu pacjentowi może pomóc pełnomocnik, który dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu będzie w stanie skonstruować pozew dokładnie odpowiadający wyrządzonej szkodzie, wyselekcjonować dowody niezbędne dla rozpoznania sprawy oraz adekwatnie argumentować swoje racje na sali sądowej. Często procesy związane z dochodzeniem roszczeń od placówek medycznych są niezwykle długotrwałe. Dlatego pomoc specjalisty pozwoli poszkodowanej osobie na zaoszczędzenie sobie kolejnej dawki stresów i zmartwień.
Należy jednak pamiętać, że wniesienie powództwa o odszkodowanie za błąd medyczny jest płatne i wynosi 5% wartości dochodzonej kwoty. Nie wyklucza to jednocześnie sporządzenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, o ile w danej sprawie istnieją podstawy do takiego zwolnienia.
Odszkodowanie za błąd medyczny bez sądu
Alternatywą dla rozpoznania sprawy przed sądem jest skierowanie wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego do Komisji do Spraw Orzekania o Błędach Medycznych. Jest to nowe rozwiązanie, powstałe w wyniku nowelizacji ustawy o ochronie praw pacjenta. Jest to rozwiązanie znacznie tańsze, gdyż w stosunku do opłaty procentowej od całości żądanego odszkodowania w przypadku powództwa, wynosi ona jedynie 200 zł. Komisja powinna rozpatrzeć wniosek i zbadać sprawę w terminie 4 miesięcy.
W sytuacji, kiedy wniosek jest kompletny, Komisja przekazuje go do placówki, w którym doszło do nieprawidłowości w leczeniu. Placówka medyczna ma następnie jeden miesiąc na ustosunkowanie się do wniosku. W przypadku braku odpowiedzi przyjmuje się, że przychyla się ona do roszczeń w nim zawartych. Domniemanie to odnosi się zarówno do ich zasadności, jak i wysokości. W wyniku przeprowadzonego postępowania Komisja wydaje orzeczenie o zdarzeniu medycznym bądź jego braku. Jeśli orzeczenie stanie się prawomocne dla pacjenta, ubezpieczyciel placówki zobligowany jest do wypłaty roszczenia zawartego we wniosku.
Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
Andrzej Polak
Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobywał już w trakcie studiów w renomowanych rzeszowskich kancelariach prawnych oraz jako konsultant i członek zarządu Uniwersyteckiej Poradni Prawnej działającej przy WPiA UR, a obecnie także jako radca prawny in-house w dużej spółce budowlanej. Z Kancelarią TMH współpracuje od 2018 roku. W pracy zajmuje się głównie prawem cywilnym, prawem spółek oraz obsługą prawną cudzoziemców. Zawodowo skupia się szczególnie na zagadnieniach z zakresu prawa budowlanego takich jak przygotowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów o roboty budowlane, oraz prowadzenie postępowań sądowych z tego zakresu.
