Blog

Pożyczka udzielona spółce z o.o. przez wspólnika

O sposobach dokapitalizowania spółki z o.o. poprzez podwyższenie kapitału zakładowego wiele już pisano. Mimo zalet, rozwiązanie to może przysparzać także niekiedy problemów – na przykład związanych z konieczności wizyty u notariusza czy też wyższych kosztów transakcyjnych. Warto zatem opisać inne sposoby na dofinansowanie spółki z o.o., a jednym z nich jest pożyczka udzielona spółce przez wspólnika. 

Spis treści

Jak udzielić spółce z o.o. pożyczki przez wspólnika?

Na początek należy rozważyć kilka zasadniczych kwestii. Po pierwsze, inaczej niż w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego, „stronami” transakcji pożyczki nie będą wszyscy wspólnicy, lecz jeden (lub kilku) z nich oraz sama spółka. Warto przypomnieć, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z momentem wpisu do rejestru przedsiębiorców uzyskuje osobowość prawną, a zatem może we własnym imieniu nabywać prawa, rozporządzać swoim majątkiem i zaciągać zobowiązania. Stosunek prawny, który powstanie pomiędzy wspólnikiem spółki z o.o. a samą spółką to pożyczka – i zgodnie z jej definicją legalną, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 k.c.). 

Sama treść umowy pożyczki jest dość prosta – pożyczkodawca (potocznie mówiąc) przenosi na pożyczkobiorcę pewną sumę pieniędzy (najczęściej, choć mogą być to też rzeczy oznaczone co do gatunku), a pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Istotne jest to, że przy pożyczce powyżej tysiąca złotych wystarczy zachowanie formy dokumentowej takiej umowy (ale bez rygoru nieważności). Nie są przy tym wymagane zmiana umowy spółki czy podjęcie uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego – oznacza to, że procedura dokapitalizowania spółki pożyczką od jej wspólnika jest dużo prostsza, szybsza i mniej sformalizowana. 

Strony umowy muszą określić kwotę pieniężną stanowiącą pożyczkę oraz – co istotne – dobrze jest „obwarować” umowę stosownymi klauzulami umownymi w celu ulepszenia walorów samej umowy, doprecyzowania jej, rozwiania jakichkolwiek wątpliwości czy odpowiedniego zabezpieczenia takiej umowy. Można – choć nie trzeba – wskazać także termin zwrotu pożyczki. Z perspektywy podatkowej warto również pamiętać o odpowiednim oprocentowaniu takiej pożyczki.

Na sam koniec pozostaje już przekazanie spółce pożyczki. Wspólnik może przelać pieniądze na rachunek bankowy spółki albo przekazać je w gotówce. Kwestia ta oczywiście może podlegać umownej regulacji.  

Na co uważać przy udzieleniu spółce pożyczki przez wspólnika?

Oczywiście żaden stosunek prawny nie jest pozbawiony jakiejś słabej strony. Nie inaczej jest w przypadku pożyczki. Wspólnik może w każdej chwili wypowiedzieć umowę pożyczki (chyba, że Strony umówią się inaczej), a wtedy spółka z o.o. będzie musiała zwrócić wspólnikowi pożyczkę. Inaczej jest w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego, gdyż cała kwota została „skonsumowana” przez spółkę, a wspólnik nie ma do niej żadnego roszczenia o zwrot. Należy także uważać na klauzule umowne, które mogą prowadzić do pokrzywdzenia wspólnika albo na kwestie formalne, takie jak brak stosownej formy, która może utrudniać dochodzenie roszczeń w stosunku do spółki. 

Na szczególną uwagę zasługuje przypadek, gdy udzielającym pożyczki jest wspólnik będący jednocześnie członkiem zarządu pożyczkobiorcy. Wtedy należy pamiętać o „specjalnej” procedurze zawierania umowy pomiędzy spółką a członkiem zarządu. Art. 210 k.s.h. reguluje to w sposób kompleksowy, bowiem zgodnie z jego treścią, w umowie między spółką a członkiem zarządu spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Gdy w spółce z o.o. rady nadzorczej nie ma, to oczywiście znaczenie będzie mieć uchwała zgromadzenia wspólników, a aby ją podjąć należy przeprowadzić głosowanie – i procedura udzielenia pożyczki znowu się komplikuje. 

Udzielenie pożyczki spółce z o.o. przez wspólnika a podatek

Na koniec, bardzo ciekawą kwestią jest pewne fiskalne ułatwienie związane z procedurą udzielenia pożyczki spółce z o.o. przez wspólnika. Istnieje bowiem przedmiotowe zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), gdyż zgodnie z art. 9 pkt 10) ustawy o PCC zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej. 

Można więc wywnioskować, że intencją ustawodawcy jest ułatwienie i propagowanie takiej formy dokapitalizowywania spółek kapitałowych. Brak podatku PCC w kontekście pożyczek opiewających niekiedy na kilkadziesiąt lub kilkaset tysięcy złotych to istotne ułatwienie przy prowadzeniu działalności gospodarczej tak dla wspólnika jak i spółki kapitałowej. 

Podsumowując, należy pamiętać, że nawet tak – wydawać się może – prosta kwestia w obrocie prawnym jak umowa pożyczki, stanowi w istocie niekiedy wielostopniowy, skomplikowany stosunek prawny pomiędzy dającym a biorącym pożyczkę, a wysokość kwoty stanowiącej jej przedmiot powinna skłonić do poszukiwania stosownych zabezpieczeń prawnych, które zapewnić może porada radcy prawnego lub adwokata. 

Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).

Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobywał już w trakcie studiów w renomowanych rzeszowskich kancelariach prawnych oraz jako konsultant i członek zarządu Uniwersyteckiej Poradni Prawnej działającej przy WPiA UR, a obecnie także jako radca prawny in-house ­w dużej spółce budowlanej. Z Kancelarią TMH współpracuje od 2018 roku. W pracy zajmuje się głównie prawem cywilnym, prawem spółek oraz obsługą prawną cudzoziemców. Zawodowo skupia się szczególnie na zagadnieniach z zakresu prawa budowlanego takich jak przygotowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów o roboty budowlane, oraz prowadzenie postępowań sądowych z tego zakresu.

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×