Często zdarza się, że prowadzenie działalności gospodarczej w konkretnej formie staje się wraz z upływem czasu niewystarczające, wskutek zwiększenia rozmiarów przedsiębiorstwa, zaciąganiu kolejnych zobowiązań, czy uzyskiwaniem coraz to większych przychodów, co w sposób oczywisty zwiększa także odpowiedzialność przedsiębiorcy. Idealnym sposobem na zbalansowanie ryzyka powstającego w wyniku pewnych okoliczności biznesowych, jest zmiana formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej – na przykład w kierunku spółki kapitałowej (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością czy Spółka Akcyjna), albowiem spółki kapitałowe mają odrębną osobowość prawną (pisano już o tym wiele na łamach bloga Kancelarii TMH), a wspólnicy spółki z o.o. nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania tejże spółki, co jest znakomitym rozwiązaniem przy dużych przedsięwzięciach gospodarczych wymuszających większą uważność i ostrożność.
Warto wiedzieć, że zgodnie z najnowszymi zapowiedziami rządu o zamiarze opodatkowania podatkiem od osób prawnych także spółek komandytowych (podatkiem CIT), również inni przedsiębiorcy zapewne mogą rozważyć przekształcenie w spółki kapitałowe, szczególnie w spółkę z o.o. Trzeba bowiem wiedzieć, że przepisy prawa podatkowego dotychczas nie zakładała opodatkowania podatkiem CIT spółki komandytowej, gdyż taki zastrzeżony był w szczególności do osób prawnych (a spółka komandytowa jest spółką osobową, nie ma osobowości prawnej), a wspólnik spółki – komandytariusz bądź komplementariusz – uzyskując zysk wypracowany przez spółkę komandytową płacił od tego podatek PIT (dochodowy od osób fizycznych). Nowa konstrukcja przewiduje zatem niejako „podwójne” opodatkowanie tego samego dochodu.
Spis treści
Jak można przekształcić spółkę osobową w spółkę z o.o.?
Przepisy KSH regulują w sposób kompleksowy problematykę przekształceń spółek handlowych w inne formy spółek handlowych – osobowe lub kapitałowe. Przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową oprócz spełnienia warunków o których mowa w przepisach 551 – 570 KSH (o czym można przeczytać więcej w tym miejscu) następuje w sposób określony w art. 571 KSH, a to znaczy, że za przekształceniem spółki osobowej w kapitałową muszą wypowiedzieć się wszyscy wspólnicy, chyba że chodzi o spółkę komandytową lub komandytowo-akcyjną. W przypadku tych dwóch wystarczy, aby wypowiedzieli się wszyscy komplementariusze oraz komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy sum komandytowych bądź kapitału zakładowego. Umowa spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej może zawierać warunki surowsze.
Jak wygląda przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o.?
Przechodząc do sedna sprawy podkreślić należy, że spółka przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o. nie odbiega szczególnie od zasad przekształceń innych spółek osobowych w spółki kapitałowe, z kilkoma zastrzeżeniami. Już wyżej wskazano, że dla spółek komandytowych, do skuteczności przekształcenia wypowiedzieć muszą się co najmniej wszyscy komplementariusze (mający pełne prawo do prowadzenia spraw spółki oraz do reprezentacji spółki) oraz komandytariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy sum komandytowych.
W pierwszej kolejności trzeba sporządzić plan przekształcenia. Plan przekształcenia przygotowują komplementariusze spółki komandytowej. Dlaczego właśnie oni? Dlatego, że tylko oni mogą prowadzić sprawy spółki komandytowej. Plan sporządzany jest w formie pisemnej, pod rygorem nieważności, a jego załącznikiem są takie dokumenty jak projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki, projekt umowy spółki, wycenę składników majątkowych oraz sprawozdanie finansowe. Przygotowane dokumenty są poddawana weryfikacji przez biegłego rewidenta.
Następnie, po kontroli planu przekształcenia, wspólnicy spółki komandytowej podejmują uchwałę o przekształceniu w spółkę z o.o., która musi zostać zaprotokołowana przez notariusza. Uchwała musi zawierać szereg elementów wymaganych wprost przepisami prawa, takich jak: określenie typu spółki (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), wysokość kapitału zakładowego spółki z o.o., zakres praw przewidzianych wspólnikom, oraz określać pierwszy skład organów spółki przekształconej, a także wyrażać zgodę na brzmienie umowy.
Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że podjęcie takiej uchwały zastępuje zawarcie umowy spółki i jest wystarczające do przekształcenia bez sporządzania odrębnej umowy spółki z o.o. Na koniec, zarząd spółki z o.o. (nowopowstałej, przekształconej spółki) musi złożyć wniosek o wpis przekształcenia do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy właściwy ze względu na siedzibę spółki. Spółka staje się przekształconą z chwilą jej wpisu do rejestru, a sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną. Warto pamiętać, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształconej (art. 553 KSH).
Oczywiście to wyjaśnienie jest daleko idącym uproszczeniem, a procedura przekształcenia spółki komandytowej w spółkę kapitałową wymaga poprowadzenia przez profesjonalnego pełnomocnika, albowiem na każdym etapie procedury trzeba pamiętać o szeregu innych obowiązków nakładanych przez przepisy prawa na wspólnikach.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki przekształcanej
Istotna jest uwaga związana z odpowiedzialnością spółki osobowej za zobowiązania spółki. Zasadą jest, że za zobowiązania osobowej spółki handlowej (np. jawnej lub partnerskiej), wspólnicy ponoszą odpowiedzialność całym swoim majątkiem w sytuacji, gdy egzekucja z tej spółki okaże się bezskuteczna. Ta zasada znajduje odzwierciedlenie w przypadku przekształcenia jej w spółkę kapitałową. Otóż zgodnie z art. 574 KSH, wspólnicy przekształcanej spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach solidarnie ze spółką przekształconą (nowo powstałą spółką) za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia przez okres trzech lat, licząc od dnia przekształcenia. Warto pamiętać jednak, że w przypadku spółki komandytowej, to komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, natomiast komandytariusz odpowiada jedynie do sumy komandytowej, która oczywiście może zostać w różnej wysokości ustalona w umowie spółki komandytowej.
Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
Andrzej Polak
Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobywał już w trakcie studiów w renomowanych rzeszowskich kancelariach prawnych oraz jako konsultant i członek zarządu Uniwersyteckiej Poradni Prawnej działającej przy WPiA UR, a obecnie także jako radca prawny in-house w dużej spółce budowlanej. Z Kancelarią TMH współpracuje od 2018 roku. W pracy zajmuje się głównie prawem cywilnym, prawem spółek oraz obsługą prawną cudzoziemców. Zawodowo skupia się szczególnie na zagadnieniach z zakresu prawa budowlanego takich jak przygotowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów o roboty budowlane, oraz prowadzenie postępowań sądowych z tego zakresu.
