Blog

Pytania na sprawie rozwodowej

Rozwód jest jednym ze sposobów ustania małżeństwa, który został unormowany w art. 56 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej również jako „k.r.o.”). Zgodnie z tym przepisem „Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.” Niezależnie od tego, czy strona wnosi o rozwód z orzeczeniem o winy, czy też bez orzekania o winie, Sąd może orzec rozwód dopiero po przeprowadzeniu rozprawy, a wobec tego przynajmniej po przesłuchaniu obojga małżonków.

Oczywiście, nie można generalizować, natomiast jeśli strony nie mają wspólnych małoletnich dzieci lub gdy mogą przedstawić wspólny plan wychowawczy, a jednocześnie nie wnoszą o rozwód z orzeczeniem o winie, wówczas rozwód można uzyskać bez przesłuchiwania świadków, a czasem nawet podczas pierwszej rozprawy. Warto również dodać, że w związku z rozwojem epidemii koronawirusa większość rozpraw odbywa się zdalnie, dlatego też strony niejednokrotnie nie muszą często nawet pojawiać się osobiście w Sądzie. 

Niezależnie od tego, czy strony wnoszą o rozwiązanie małżeństwa z orzeczeniem o winie, należy się spodziewać kilku pytań ze strony Sądu. Poniżej przedstawiona zostanie ogólna lista pytań jakie mogą najczęściej paść podczas rozwodu. 

W pierwszej kolejności Sąd poprosi każdego z małżonków o podanie swojego imienia i nazwiska, wieku oraz wykonywanego zawodu. W dalszej kolejności Sąd pyta:

  1. Czy między stronami toczą się jakieś postępowania sądowe? 

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że to pytanie dotyczy nie  tylko postępowań o rozwód lub separację, ale również tych dotyczących małoletnich dzieci stron, a mianowicie sprawy o alimenty, czy o władzę rodzicielską. Pytanie to jest o tyle ważne z perspektywy Sądu, gdyż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 kwietnia 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego – dalej również jako „k.p.c.” wszystkie te postępowania ulegają zawieszeniu na czas sprawy o rozwód. 

  1. Kiedy i czy zanikła więź uczuciowa pomiędzy stronami?
  2. Kiedy i czy zanikła więź fizyczna pomiędzy stronami?
  3. Kiedy i czy zanikła więź ekonomiczna pomiędzy stronami?
  4. Czy strony widzą szanse na pojednanie? 
  5. Czy strony mają wspólne małoletnie dzieci? 

Wskazane powyżej pytania są bardzo ogólne, dlatego też poniżej zostaną przedstawione pytania, które pojawiają się w przypadku, gdy strony mają wspólne małoletnie dzieci oraz w takich sytuacjach, gdy strony wnoszą o rozwód z orzekaniem o winie lub bez jej orzekania. 

O co pyta Sąd na rozprawie rozwodowej?

Jak wskazano powyżej Sąd zawsze pyta o strony o dane osobowe oraz o okoliczności rozpadu ich wspólnego pożycia małżeńskiego. Okoliczności te są niezmiernie istotne w przypadku sprawy o rozwód, bowiem brak chociaż jednej z przesłanek warunkującej możliwość orzeczenia rozwodu powoduje, że Sąd nie uwzględni żądania rozwodu. Zatem, gdy pomiędzy stronami istnieje więź fizyczna, uczuciowa lub gospodarcza, to Sąd nie orzeknie rozwodu, gdyż rozwód ten byłby sprzeczny z obowiązującym prawem. Powyższe oznacza, że Sąd (w celu zbadania wszystkich przesłanek rozwodowych) zadaje stronom najczęściej następujące pytania: 

  1. Jak przebiegało wspólne życie stron w małżeństwie?
  2. Czy strony podpisywały majątkowe umowy małżeńskie (intercyza)?
  3. Kiedy pogorszyły się stosunki między małżonkami oraz jaka była tego przyczyna?
  4. Kiedy zanikła więź uczuciowa pomiędzy stronami?
  5. Kiedy zanikła więź fizyczna pomiędzy stronami?
  6. Kiedy zanikła więź ekonomiczna pomiędzy stronami?
  7. Czy strony widzą szanse na pojednanie? 

Jeśli strony mają wspólne małoletnie dzieci, wówczas zestaw pytań, które zadaje Sąd podczas rozprawy rozwodowej, ulega znacznemu rozszerzeniu. Ważne jest, że wszelkie rozstrzygnięcia w tym zakresie dotyczą jedynie wspólnych małoletnich dzieci stron, a konsekwentnie nie dotyczą dzieci pełnoletnich, niezależnie od tego, czy się uczą, czy nie. W pierwszej kolejności Sąd ustala:

  • Jakie dzieci zrodziły się ze związku  małżeńskiego stron?
  • Czy strony sporządziły plan wychowawczy (porozumienie wychowawcze) dotyczące dzieci?

Jeśli odpowiedź na pytanie dotyczące porozumienia wychowawczego jest pozytywna, wówczas Sąd bada go w zasadzie jedynie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego. W praktyce oznacza to, że Sąd zasadniczo nie ingeruje w jego treść (pomijając oczywiście jedynie okoliczności, w których porozumienie to byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co ma miejsce w sytuacji, w której np. jedna z osób dobrowolnie godzi się na pozbawienie władzy rodzicielskiej, albo, gdy strony ustalą rażąco niskie alimenty). 

Gdy jednak małżonkowie nie są w stanie przedstawić zgodnego planu wychowawczego, wówczas, Sąd sam musi wydać rozstrzygnięcia dotyczące ich wspólnych małoletnich dzieci. Wobec powyższego Sąd musi orzec o alimentach na dzieci małżonków, ustalić kwestie dotyczące władzy rodzicielskiej nad małoletnimi oraz ustalić ich miejsce pobytu i kontakty z nimi. W takim wypadu Sąd zadaje między innymi poniższe pytania: 

  • Ile wynoszą koszty utrzymania wspólnych małoletnich dzieci i co składa się na te koszty?

W przypadku tego dość ogólnego pytania Sąd będzie się starał ustalić ile kosztuje wyżywienie dzieci, jakie są koszty związane z ich zamieszkiwaniem za media, ile kosztują środki czystości dla nich, jakie są koszty związane z ich opieką medyczną oraz leczeniem, edukacją, zainteresowaniami, czy wypoczynkiem. Najlepszym dowodem w ustaleniu wysokości kosztów utrzymania dziecka są faktury imienne, ale pomocne w ustaleniu są też przedstawione przez strony paragony. Czasami Sąd ustala koszty w oparciu o swoje doświadczenie zawodowe i życiowe (np. koszty zwykłego wyżywienia dziecka, średniomiesięczny standardowy koszt zabawek, czy rozrywek dla niego), natomiast zaznaczyć trzeba, że nigdy nie zwalnia to strony z obowiązku przedstawienia dowodów na poparcie swoich twierdzeń co do ich wysokości. 

  • Jakie dochody otrzymują małżonkowie?
  • Jak strony wyobrażają sobie utrzymywanie kontaktów z małoletnimi po rozwodzie? 
  • Ewentualnie, jakie są przyczyny, dla których jeden z małżonków żąda innego rozstrzygnięcia w przedmiocie kontaktów, niż drugi małżonek?

W zakresie tego pytania wspomnieć trzeba, że zdarzają się sytuacje, w których jeden z małżonków żąda całkowitego zakazania kontaktów drugiego małżonka z dzieckiem. Takie żądania muszą być jednakże odpowiednio uzasadnione i nie mogą opierać się jedynie na twierdzeniach strony w tym zakresie, gdyż, zgodnie z utartą linią orzeczniczą, utrzymywanie kontaktów z obojgiem rodziców (jeśli nie ma ku temu obiektywnych przeciwwskazań) jest zgodne z dobrem dziecka, które zawsze leży u podstaw orzeczenia Sądu.

W takim przypadku, gdy jeden z małżonków wnosi o ograniczenie bądź pozbawienie władzy rodzicielskiej drugiego małżonka, Sąd zadaje pytania dotyczące podstaw takiego wniosku, a mianowicie najczęściej:

  • Czy drugi małżonek nadużywa władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletnich, a jeśli tak, to w jaki sposób to się przejawia?
  • Co powoduje, że władza rodzicielska nie może być przez niego wykonywana?

Wszystkie te kwestie są niezwykle istotne dla wydania rozstrzygnięć w stosunku do małoletnich dzieci. Oczywiście, wszystkie pytania zostały sformułowane bardzo ogólnikowo, a Sąd oraz strony i ich pełnomocnicy każdorazowo będą je doprecyzowywać w zależności od konkretnego stanu faktycznego sprawy. I tak np. jeśli strona chce pozbawić władzy rodzicielskiej drugiego małżonka z powodu np. nadużywania przez niego przemocy, to wówczas Sąd będzie zadawał pytania dotyczące tego, w stosunku do kogo była ta przemoc stosowana oraz jakie były tego konsekwencje, itd.

Warto jednak wskazać, że przejawy nadużywania władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletnich muszą być rażące i nie każde zaniedbanie rodziców będzie uzasadniać pozbawienie ich władzy nad nimi. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie ma na celu karania rodziców za złe jej sprawowanie, a jej jedynym celem jest ochrona dziecka. A zatem pozbawienie władzy rodzicielskiej ma miejsce np. w sytuacji gdy rodzice biją dzieci lub je głodzą lub gdy rodzice są tak silnie uzależnieni od alkoholu, że nie będą w stanie odpowiednio zadbać o dziecko, co w konsekwencji może nieść dla nich ryzyko utraty zdrowia lub życia.

Jak odpowiadać na pytania na rozprawie rozwodowej?

Na pytania w sprawie rozwodowej trzeba odpowiadać przede wszystkim zgodnie z prawdą i najlepiej na podstawie swoich własnych doświadczeń lub obserwacji (a nie ze słyszenia). Oczywistym jest, że strony mogą dokładnie nie pamiętać dat wszystkich zdarzeń, natomiast Sąd co do zasady nie wymaga takich informacji, szczególnie, że często pomiędzy samym wydarzeniem a rozprawą mija kilka lat.

Pamiętać jednak trzeba, że zarówno strona jak i świadek na rozprawie rozwodowej zawsze zwracają się do Sądu, i to również wtedy kiedy odpowiadają na pytania strony lub pełnomocnika. Odpowiedzi muszą być zwięzłe i odnosić się bezpośrednio do zadanych pytań. Zdarza się, że wymijające odpowiedzi będą powodować zadawanie kolejnych pytań, jak również zbyt obszerne odpowiedzi będą skracane przez Sąd. W trakcie odpowiadania warto zachować spokój, przy czym Sąd zdaje sobie sprawę z faktu, że jeśli ktoś nie jest profesjonalistą, to sama obecność w Sądzie wiąże się ze stresem, niemniej wyważone odpowiedzi zwykle są lepiej oceniane przez Sąd niż te emocjonalne rodem z seriali. 

Pytania na sprawie rozwodowej z orzekaniem o winie

Jeśli jeden z małżonków wnosi o orzeczenie rozwodu z orzekaniem o winie, to wówczas Sąd bada, który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego, ewentualnie czy winy tej nie ponoszą oboje z małżonków. W pierwszej kolejności Sąd będzie zadawał pytania dotyczące powodu ustania więzi małżeńskich pomiędzy stronami. Jeśli powodem rozstania stron była zdrada małżeńska, wówczas Sąd ustali w szczególności:

  1. Kiedy jeden z małżonków dopuścił się zdrady małżeńskiej?
  2. Jakie były tego powody?
  3. Jak wyglądało pożycie małżeńskie stron przed i po dopuszczeniu się zdrady?

Warto jednak wskazać, że sam fakt dopuszczenia się zdrady przez jednego z małżonków nie oznacza automatycznie, że ponosi on wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Sąd, jak wskazano powyżej, bada również przyczyny takiego zachowania Stron, a zatem zadaje pytania dotyczące pożycia małżeńskiego jeszcze przed tym zdarzeniem.

Oczywiście, w większości przypadków wyłączną winą lub winą za rozkład pożycia małżeńskiego zostanie obarczony małżonek dopuszczający się zdrady, niemniej są przypadki, w których rozkład pożycia małżeńskiego miał miejsce znacznie wcześniej, a wstąpienie przez małżonka w związek z inną osoba było jedynie konsekwencją faktyczne ustania małżeństwa stron. 

Pytania na sprawie rozwodowej bez orzekania o winie

Rozwód bez orzekania o winie jest zdecydowanie łatwiejszy do przeprowadzenia i znacznie szybszy. Wynika to głównie z tego powodu, że Sąd nie przeprowadza tak szczegółowego postępowania dowodowego, jak w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie. Zwykle Sąd ogranicza się do przeprowadzenia dowodu z dokumentów oraz z przesłuchania małżonków, który jest dowodem obligatoryjnym.

Zaznaczyć jednak trzeba, że wniosek o przeprowadzenie rozwodu bez orzekania o winie musi być zgodny od obu małżonków. Warto również dodać, że każdy z małżonków może ten wniosek cofnąć w każdym czasie, tj. aż do chwili zamknięcia rozprawy.

Oczywiście sam fakt, że strony nie wnoszą o orzekanie o winie nie w każdym przypadku będzie oznaczał szybkie uzyskanie rozwodu. Gdy strony mają małoletnie dzieci, a nie potrafią porozumieć się w kwestiach ich dotyczących wówczas Sąd może skierować je mediacji celem wypracowania porozumienia. Jeśli natomiast okaże się to niemożliwe Sąd będzie zmuszony do przeprowadzenia szczegółowego postępowania dowodowego w tym zakresie.

Niezależnie od wskazanych powyżej ogólnych pytań dotyczących rozwodu Sąd podczas ostatniej rozprawy (czasem jest to pierwsza i ostatnia) zada ponownie pytanie dotyczące zgody na orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie, ponieważ strona, która nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika może nie być świadoma faktu, że swoje stanowisko w tym zakresie może w każdej chwili zmienić. 

Podsumowanie

Konkludując, wszystkie wskazanie powyżej pytania są bardzo ogólne, a wobec tego pamiętać trzeba, że Sąd każdorazowo będzie je dostosowywał lub rozszerzał ich zakres w zależności od konkretnej sprawy i wniosków stron. 



Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej kancelarii w zakresie spraw o rozwód w Rzeszowie. Bezpośredni kontakt z biurem kancelarii - tel. 570 420 373 lub e-mail kancelaria@ktmh.pl. Biura naszej kancelarii znajdują się w Rzeszowie i Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).


Jestem adwokatem przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunkach prawo oraz administracja. Prowadzę sprawy rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozwodowych oraz alimentacyjnych. Zdobyte doświadczenie zawodowe wykorzystuję przeprowadzając również windykacje należności na rzecz Klientów Kancelarii.

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×