Wokół ustawy o broni i amunicji wyrosło dotychczas wiele mitów i nieścisłości. Problematyka uzyskania dostępu do broni stała się przedmiotem dyskusji wywołującym wiele emocji. Celem niniejszego wpisu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie jak uzyskać pozwolenie na broń w zależności od potrzeb zainteresowanego. W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że pozwolenia na broń podlegają ścisłej reglamentacji Państwa. Wynika to potrzeby ochrony dóbr prawnych takich jak życie czy zdrowie ludzi. Z drugiej jednak strony, właściwy organ Policji wydający pozwolenie na broń jest zobligowany wydać pozwolenie, jeśli wnioskodawca spełni wymagane prawem przesłanki. Jest to tzw. decyzja związana. Organ Policji niejako „potwierdza”, że wnioskodawca spełnia przesłanki wymagane prawem.
Spis treści
Jak uzyskać pozwolenie na broń?
Spełnienie przesłanek wymaganych prawem skutkuje uzyskaniem pozytywnej decyzji pozwalającej na dostęp do broni. Przesłanki te opisane są w art. 10 ustawy o broni i amunicji. Zatem, jak uzyskać pozwolenie na broń?
Jakie są wymogi uzyskania pozwolenia na broń?
Zgodnie z ustawowymi wymogami, wnioskodawca nie może stanowić zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz musi przedstawić ważną przyczynę posiadania broni. Wtedy właściwy miejscowo organ Policji (komendy wojewódzkiej Policji) wyda pozwolenie na broń.
Pierwsza z przesłanek jest w zasadzie dwuczłonowa. Stan zagrożenia może dotyczyć siebie samego albo porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Bardzo łatwo jest wyobrazić sobie sytuację, w której nieumiejętny albo niewłaściwy posiadacz broni palnej może wyrządzić sobie samemu krzywdę.
Przesłanka porządku lub bezpieczeństwa publicznego jest natomiast oczywistym wymogiem społecznym respektowanym przez prawo. Służy ona mianowicie ochronie ogółu obywateli. Chory psychicznie schizofrenik albo przestępca recydywista nie mogą uzyskać dostępu do broni palnej. Wszak łatwe do wyobrażenia mogą być skutki posiadania przez nich dostępu do takich narzędzi. Wolą ustawodawcy jest ścisła reglamentacja pozwoleń na broń, ponieważ bezpieczeństwo publiczne oraz życie ludzkie jest dobrem prawnym o wiele ważniejszym niż dostęp do broni przez nieuprawnionego – nawet jeśli ten przedstawi ważną przyczynę posiadania broni. I odwrotnie, jeśli wnioskodawca w zasadzie nie stanowi zagrożenia dla siebie lub innych, ale nie przedstawi ważnej przyczyny posiadania broni, to również jej nie uzyska.
“Ważna przyczyna posiadania broni”
Pytanie odnośnie kolejnej przesłanki nasuwa się samoczynnie – czym właściwie jest „ważna przyczyna posiadania broni”? Ustawodawca wyszedł naprzeciw adresatom ustawy i doprecyzował to bardzo nieostre stwierdzenie. Zgodnie z ustawą, ważna przyczyna posiadania broni różni się w zależności od celu posiadania broni. Pomimo, iż katalog „celów” dostępnych dla każdego wnioskodawcy jest otwarty (sformułowanie „w szczególności”) to wymienionych w ustawie jest osiem najczęstszych potrzeb dostępu do broni i są to:
- ochrona osobista;
- ochrona osób i mienia;
- łowiectwo;
- sport;
- rekonstrukcje historyczne;
- kolekcjonerstwo;
- cele pamiątkowe;
- cele szkoleniowe.
W zasadzie dla każdego z wymienionych wyżej „celów” posiadania broni istnieje także ważna przyczyna, która ów cel uzasadnia. Dla przykładu, za ważną przyczynę posiadania broni w celu łowieckim uważa się posiadanie uprawnień do wykonywania polowania (ustalanych na podstawie odrębnych przepisów). Ważną przyczyną posiadania broni do celów rekonstrukcji historycznych jest udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu, którego statutowym celem jest organizowanie rekonstrukcji historycznych oraz zaświadczenie potwierdzające czynny udział wnioskodawcy w działalności statutowej.
Zasadniczo każda z „ważnych przyczyn” jest pojęciem dokładnym i sprecyzowanym. Jedynym wyjątkiem, który przysparza największych problemów interpretacyjnych jest sytuacja, gdy wnioskodawca ubiega się o pozwolenie na broń w sytuacji ochrony osobistej. Ważną przyczyną wydania pozwolenia jest wtedy „stałe, realne i ponadprzeciętne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia”. Wskazane nieostre okoliczności należy zawsze interpretować przez pryzmat określonego środowiska wnioskodawcy. Poziom zagrożenia musi być natomiast proporcjonalny do możliwości uzyskania dostępu do broni. Posiadanie broni powinno być odpowiednim środkiem prewencyjnym przed zagrożeniem (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29.08.2013 r., o sygn. II SA/Wa 739/13).
Podsumowanie
Jak uzyskać pozwolenie na broń? Muszą być przede wszystkim spełnione przesłanki wskazane w ustawie. Trzeba ponadto wskazać cel posiadania broni. Ustawowy katalog celów jest dosyć szeroki i uwzględnia najczęstsze zapotrzebowania ludności pod kątem dostępu do broni. Jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla siebie lub porządku albo bezpieczeństwa publicznego i przedstawi ważną przyczynę posiadania broni oraz cel posiadania broni, to właściwy organ Policji będzie związany wskazanymi przesłankami i wyda pozwolenie na broń. Znosi to tzw. luz decyzyjny organu administracyjnego. Problematyczny jest tu niemniej cel “ochrony osobistej”. W takim niemniej wypadku wniosek należy podeprzeć odpowiednim orzecznictwem i stosownymi argumentami faktyczno-prawnymi.
Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
Andrzej Polak
Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Rzeszowie. Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wieloletnie doświadczenie zawodowe zdobywał już w trakcie studiów w renomowanych rzeszowskich kancelariach prawnych oraz jako konsultant i członek zarządu Uniwersyteckiej Poradni Prawnej działającej przy WPiA UR, a obecnie także jako radca prawny in-house w dużej spółce budowlanej. Z Kancelarią TMH współpracuje od 2018 roku. W pracy zajmuje się głównie prawem cywilnym, prawem spółek oraz obsługą prawną cudzoziemców. Zawodowo skupia się szczególnie na zagadnieniach z zakresu prawa budowlanego takich jak przygotowywanie, opiniowanie i negocjowanie umów o roboty budowlane, oraz prowadzenie postępowań sądowych z tego zakresu.
