Kredyt frankowy – podstawowe informacje

Zaciąganie kredytów we frakach szwajcarskich (tzw. kredyty frankowe) w Polsce swój początek miało w 2004 r., kiedy to Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Korzystny kurs franka oraz intensywne działania marketingowe banków sprawiły, że w okresie od 2005 do 2010 roku liczba zawartych umów kredytowych w walucie frank szwajcarski (CHF) osiągnęła blisko 650 000.

Kredyt w walucie CHF wydawał się być znacznie lepszym i tańszym rozwiązaniem aniżeli kredyt w złotówkach. Kredyty frankowe były w szczególności udzielane przez następujące banki: 

  • Millenium Bank SA, 
  • BRE Bank SA, MultiBank SA, mBank SA,
  • Getin Bank (dzisiejszy Getin Noble Bank SA), 
  • Polbank EFG (dzisiejszy Raiffeisen Bank),
  • Eurobank SA (dzisiejszy Millennium),
  • GE Money Bank SA (dzisiejszy Bank BPH SA),
  • Kredyt Bank SA (dzisiejszy Santander Bank SA),
  • PKO BP SA,
  • Nordea Bank SA (dzisiejszy PKO BP SA).

Banki udzielały kredytów w formie kredytów walutowych, kredytów indeksowanych oraz kredytów denominowanych. Poniżej zostały one krótko omówione. 

Kredyt walutowy posiada najbardziej przejrzysty mechanizm dla kredytobiorcy, gdyż zarówno kwota zobowiązania jak i wypłata oraz spłata kredytu następuje we franku szwajcarskim. 

Kredyt indeksowany jest kredytem, którego wartość jest wyrażona w złotówkach. Wysokość kredytu w złotówkach jest znana kredytobiorcy w chwili zawierania umowy. Sam kredyt wypłacany jest w złotówkach, natomiast z chwilą jego wypłaty przez bank, saldo zadłużenia kredytobiorcy zostaje przeliczone na franki szwajcarskie według kursu kupna franka wyznaczanego przez bank w dniu wypłaty kredytu bądź jego transzy. Indeksacji poddawane są również raty spłaty kredytu. Mechanizm indeksacji rat kredytowych polega na tym, że w dniu wymagalności raty kredytowej bank przelicza ratę kredytu księgowaną we frankach na złotówki po kursie sprzedaży franka wyznaczanym przez bank w ustalanej przez niego tabeli kursów walut, który to kurs często odbiegał od kursu średniego CHF ogłaszanego przez NBP. 

Kredyt denominowany jest kredytem, którego wysokość została wyrażona we frankach, natomiast kredytobiorcy wypłacana jest jego równowartość w złotówkach. Przeliczenie równowartości kredytu wyrażonego we frankach odbywa się po kursie kupna waluty wyznaczonym przez bank. Mechanizm ten oznacza, że kredytobiorca w chwili zawierania umowy nie wie jaka zostanie mu przyznana finalnie kwota wyrażona w złotówkach. Z uwagi na zmiany kursów waluty pomiędzy dniem zawarcia umowy a dniem uruchomienia kredytu kredytobiorca może otrzymać ostatecznie zarówno niższą, jak i wyższą kwotę, niż ta, o którą wnioskował. 

Na początku 2015 r. szwajcarski bank centralny uwolnił kurs franka co spowodowało, że gwałtownie zyskał on na wartości. W 2016 r. średni kurs franka w stosunku do wartości w roku 2007 wzrósł o około 90 %. Znaczny wzrost kursu franka sprawił, że stosunkowo tanie (w chwili zaciągania) kredyty nie tylko stały się mniej atrakcyjne, ale przede wszystkim niezwykle uciążliwe dla obciążonych nimi kredytobiorców nazywanych w mediach „frankowiczami”, dodatkowo nakładając na nich ogromne ryzyko związane z dalszym wzrostem kursu waluty. Znaczne osłabienie wartości złotówki niejednokrotnie oznacza, że nawet po wielu latach spłaty zadłużenie kredytobiorcy jest wyższe, aniżeli kwota zaciągniętego kredytu. Jednocześnie spłata zadłużenia po sprzedaży nieruchomości byłaby niemożliwa, ponieważ w większości przypadków wartość zadłużenia znacznie przekracza wartość kupionego mieszkania czy domu.

Wzrost faktycznego zadłużenia oraz kosztów obsługi kredytu spowodował, że frankowicze zaczęli stopniowo podejmować decyzje o dochodzeniu swoich praw przed sądami. Warto jednak wskazać, że podstawą kierowanych powództw przeciwko bankom nie jest sam fakt wzrostu kursu franka, ale nieuczciwe postanowienia umowne (postanowienia abuzywne), które były powszechnie zamieszczane przez banki w umowach kredytowych. To właśnie one dawały bankom nieograniczone możliwości do ustalania wysokości rat kredytów przy użyciu wprowadzanych i ustalanych jedynie przez siebie tabel kursów walut, czy zmiany wysokości oprocentowania na podstawie niejasnych lub nieweryfikowalnych klauzul modyfikacyjnych.

Kredyty frankowe, mimo że aktualnie nie są atrakcyjne dla konsumentów, to jednak w dalszym ciągu stanowią znaczny procent wszystkich istniejących zobowiązań finansowych kredytobiorców wobec banków. Co szczególnie ważne dla kredytobiorców, kredyty frankowe muszą być spłacane niezależnie od aktualnej wysokości kursu franka szwajcarskiego, czy od kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią koronawirusa (COVID-19), ponieważ w przeciwnym wypadku frankowicze mogą stracić swoje mieszkania oraz domy.  

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×