Blog

Różnice pomiędzy rozwodem a separacją

Zagadnienie separacji zostało omówione szczegółowo w artykule https://ktmh.pl/separacja-co-to-wlasciwie-jest/. Pomimo wielu podobieństw do instytucji rozwodu, są pomiędzy nimi pewne różnice, które zostaną omówione w niniejszym artykule.  

Spis treści

Separacja 

Tytułem wprowadzenia podsumować należy, że separacja jest instytucją prawną orzekaną przez Sąd na wniosek jednego lub obojga małżonków, która została uregulowana w Dziale V ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy(dalej również jako „k.r.o.”). 

Przesłanką orzeczenia przez Sąd separacji jest zupełny rozkład pożycia. W doktrynie wskazuje się, iż zupełny rozkład pożycia oznacza całkowity zanik trzech więzi: duchowej, fizycznej i gospodarczej

Jednocześnie na moment orzekania o separacji nie może wystąpić żadna negatywna przesłanka jej orzeczenia, tj. wskutek orzeczenia separacji nie może ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, a ta przesłanka jest badana w każdym przypadku indywidualnie oraz z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć sytuację, w której w skutek orzeczenia separacji np. ciężko chory małżonek lub kaleki małżonek potrzebuje pomocy w codziennym życiu. 

Najważniejsze skutki orzeczenia separacji: 

  1. pomiędzy małżonkami ustaje małżeńska wspólność majątkowa;
  2. ustaje obowiązek wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny; 
  3. wygasa obowiązek przyczyniania się obojga małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli przez swój związek, a konsekwentnie również wygasa nakaz wypłaty wynagrodzenia przez małżonka, który nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny;
  4. wygasa prawo do korzystania z mieszkania przysługującemu jednemu z małżonków w celu zaspokajania potrzeb rodziny i urządzeń się w nim znajdujących;
  5. strony nie dziedziczą po sobie;
  6. do aktu małżeństwa jest wpisywana dodatkowa wzmianka o orzeczonej separacji. 

W wyroku orzekającym separację, Sąd orzeka również o:

  1. winie, oprócz sytuacji, gdy małżonkowie na zgodne żądanie od tego odstąpią;
  2. władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków, jeśli małżonkowie je posiadają;
  3. kontaktach rodziców z dzieckiem, chyba że strony przedstawią zgodny plan wychowawczy;
  4. alimentach na wspólne małoletnie dzieci;
  5. sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania przez małżonków na czas ich wspólnego w nim zamieszkiwania po orzeczeniu separacji.

Rozwód

W art. 56 k.r.o. zostały uregulowane przesłanki rozwodu. Zgodnie ze wskazanym przepisem, Sąd może orzec rozwód, gdy pomiędzy małżonkami nastąpi trwały i zupełny rozkład pożycia. O ile powyżej została omówiona przesłanka zupełnego rozkładu pożycia, tak warto dodać, że trwałość rozkładu oznacza, że doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, iż na tle konkretnej sprawy, powrót małżonków do pożycia nie nastąpi (por. J. Winiarz, Prawo, s. 130; wyr. SA w Katowicach z 12.3.2010 r., I ACa 51/10, niepubl).

Jednocześnie, tak jak w przypadku separacji nie może wystąpić żadna negatywna przesłanka rozwodu, tj. wskutek orzeczenia rozwodu nie może ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci stron, orzeczenie rozwodu nie może być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego oraz z żądaniem orzeczenia rozwodu nie może wystąpić małżonek wyłączne winny rozkładowi pożycia małżeńskiego, chyba że drugi małżonek wyrazi na rozwód zgodę, bądź gdy odmowa jego zgody jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. 

Najważniejsze skutki orzeczenia rozwodu:

  1. pomiędzy małżonkami ustaje małżeńska wspólność majątkowa;
  2. ustaje obowiązek wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny; 
  3. wygasa obowiązek przyczyniania się obojga małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli przez swój związek, a konsekwentnie również wygasa nakaz wypłaty wynagrodzenia przez małżonka, który nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny;
  4. wygasa prawo do korzystania z mieszkania przysługującemu jednemu z małżonków w celu zaspokajania potrzeb rodziny i urządzeń się w nim znajdujących;
  5. małżonkowie nie dziedziczą po sobie;
  6. małżonkowie mogą zawrzeć koleje małżeństwo;
  7. brak domniemania pochodzenia z małżeństwa dziecka urodzonego po upływie 300 dni od dnia ustania małżeństwa. 

W wyroku orzekającym rozwód, Sąd orzeka również o:

  1. winie, oprócz sytuacji, gdy małżonkowie na zgodne żądanie od tego odstąpią;
  2. władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków, jeśli małżonkowie je posiadają;
  3. kontaktach rodziców z dzieckiem, chyba że strony przedstawią zgodny plan wychowawczy;
  4. alimentach na wspólne małoletnie dzieci stron;
  5. sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania przez małżonków na czas ich wspólnego w nim zamieszkiwania po orzeczeniu rozwodu.

Separacja a rozwód różnice

Już na pierwszy rzut oka widać, że ustawodawca odmiennie określił przesłanki do orzeczenia separacji od tych do orzeczenia rozwodu. Rozwód może zostać orzeczony gdy pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, podczas gdy do orzeczenia separacji wystarczy, aby rozkład ten był zupełny.

Z pozwem o orzeczenie separacji, inaczej niż przy w przypadku rozwodu, może wystąpić małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. 

Pomimo faktu, że skutki orzeczenia separacji, co do zasady są takie same jak przy rozwodzie, to jednak po orzeczeniu separacji małżonkowie nie mogą zawrzeć kolejnego małżeństwa. Co również ważne i odróżniające obie instytucje to fakt, że po orzeczeniu separacji małżonkowie mogą wystąpić do Sądu o jej zniesienie, a z chwilą zniesienia separacji ustają jej skutki. Oczywiście nie można wykluczyć sytuacji, w której wcześniejsi małżonkowie zdecydują się ponownie zawrzeć związek małżeński ze sobą, jednakże w praktyce są to niezwykle rzadkie przypadki. 

W przypadku orzeczenia rozwodu małżonek, który zmienił nazwisko, a najczęściej jest to kobieta, może wrócić do swojego poprzedniego nazwiska. Aby to zrobić wystarczy, że kobieta w terminie 3 miesięcy po uprawomocnieniu się orzeczenia o rozwodzie, wystąpi do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego z wnioskiem o jego zmianę. Co kluczowe, termin 3 miesięczny jest terminem nieprzekraczalnym, a późniejsza zmiana nazwiska może odbyć się jedynie w drodze postępowania administracyjnego. W przypadku orzeczenia separacji kobieta nie może powrócić do swojego poprzedniego nazwiska, chyba że uczyni to w drodze postępowania administracyjnego. 

Po orzeczeniu separacji, małżonkowie są zobowiązani do wspólnej pomocy, co nie oznacza tylko kwestii finansowych. Wzajemna pomoc jednak ma miejsce tylko w sytuacji, gdy wymagają tego względy słuszności. Na małżonkach pozostających w separacji ciąży jednak obowiązek alimentacyjny, tak jak ma to miejsce w przypadku orzeczenia rozwodu. Obowiązek alimentacyjny obciążający małżonków pozostających w separacji – w przeciwieństwie do obciążającego rozwiedzionych małżonków – nie jest ograniczony żadnym terminem.

Na sam koniec warto również wspomnieć o pewnej kwestii, że z powództwem o orzeczenie separacji najczęściej występują osoby, które chcą uregulować swoją sytuację, natomiast nie decydują na rozwód ze względów religijnych. 

Podsumowanie 

Jak wskazano powyżej instytucja separacji jest bardzo zbliżona od instytucji rozwodu, jednak zachowuje pewne odmienności, których warto być świadomym.  



Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej kancelarii w zakresie spraw o rozwód w Rzeszowie. Bezpośredni kontakt z biurem kancelarii - tel. 570 420 373 lub e-mail kancelaria@ktmh.pl. Biura naszej kancelarii znajdują się w Rzeszowie i Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).


Jestem adwokatem przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunkach prawo oraz administracja. Prowadzę sprawy rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozwodowych oraz alimentacyjnych. Zdobyte doświadczenie zawodowe wykorzystuję przeprowadzając również windykacje należności na rzecz Klientów Kancelarii.

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×