Unieważnienie kredytu frankowego to temat, który w ostatnich latach zyskał ogromne znaczenie dla tysięcy kredytobiorców w Polsce. Umowy kredytowe we frankach szwajcarskich przez lata stanowiły poważne obciążenie dla tysięcy Polaków. Zmienny kurs CHF, skomplikowana konstrukcja umów i brak przejrzystych informacji ze strony banków doprowadziły do sytuacji, w której wielu kredytobiorców płaci znacznie więcej, niż się spodziewało. Na szczęście dziś coraz więcej frankowiczów skutecznie unieważnia swoje umowy kredytowe w sądzie.
W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest unieważnienie kredytu frankowego, jakie korzyści z tego wynikają i jak wygląda cały proces – krok po kroku. Poruszymy również dodatkowe aspekty prawne i praktyczne, które warto znać, zanim podejmiesz decyzję o wystąpieniu na drogę sądową.
Spis treści
Czym jest unieważnienie kredytu frankowego?
Unieważnienie kredytu frankowego to nic innego, jak stwierdzenie przez sąd, że zawarta umowa kredytowa jest nieważna od samego początku – czyli traktuje się ją tak, jakby nigdy nie została zawarta. Powodem nieważności są najczęściej klauzule abuzywne (niedozwolone postanowienia umowne), które rażąco naruszają interesy konsumenta.
W praktyce oznacza to, że bank ma obowiązek zwrócić kredytobiorcy wszystkie zapłacone raty, prowizje i inne opłaty, a kredytobiorca oddaje wyłącznie otrzymany kapitał – i to bez odsetek. Warto podkreślić, że tego rodzaju wyroki zapadają coraz częściej, a orzecznictwo sądowe jednoznacznie wskazuje na ochronę konsumenta.
Dla frankowiczów oznacza to realną szansę na całkowite pozbycie się zobowiązania kredytowego, które z powodu wzrostu kursu franka szwajcarskiego mogło znacząco przewyższyć wartość pierwotnie zaciągniętej pożyczki.
Dlaczego sądy unieważniają umowy frankowe?
Główną podstawą unieważnienia umów frankowych są tzw. klauzule niedozwolone. Banki konstruowały umowy w sposób, który dawał im jednostronne prawo do ustalania kursów walut (np. przy przeliczaniu wypłaty kredytu i spłaty rat). Klient nie miał wpływu na te decyzje i często nie był dostatecznie informowany o ryzyku kursowym.
Sądy uznają takie postanowienia za niezgodne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interes konsumenta. Co więcej – nie da się ich po prostu „usunąć” z umowy, bo są one kluczowe dla funkcjonowania kredytu frankowego. W efekcie cała umowa musi zostać uznana za nieważną.
Warto dodać, że w wielu przypadkach banki nie dopełniły również obowiązków informacyjnych wynikających z dyrektyw unijnych. Klienci podpisywali umowy, nie mając pełnej świadomości ryzyka związanego z wahaniami kursu franka szwajcarskiego. Wielu z nich było przekonanych, że kredyt we frankach jest stabilny i bezpieczny, ponieważ tak przedstawiali go doradcy bankowi.
Co zyskuje frankowicz po unieważnieniu umowy?
Unieważnienie kredytu to szereg bardzo konkretnych korzyści finansowych i prawnych:
- Brak dalszej spłaty kredytu – sąd uznaje, że umowy nie było, więc kredyt przestaje istnieć. Nie musisz już płacić kolejnych rat.
- Zwrot nadpłat – jeśli spłaciłeś więcej niż pożyczyłeś, bank musi zwrócić Ci różnicę. Czasem są to kwoty rzędu kilkudziesięciu, a nawet kilkuset tysięcy złotych.
- Wykreślenie hipoteki – po unieważnieniu umowy, wpis banku w księdze wieczystej zostaje usunięty, co oznacza pełną wolność dysponowania nieruchomością.
- Brak podatku dochodowego – na chwilę obecną zwroty z tytułu unieważnienia umów nie są opodatkowane, co czyni odzyskane pieniądze jeszcze bardziej korzystnymi. Chodzi przy tym o kwoty odzyskane na mocy wyroku sądowego. W przypadku ugody z bankiem sprawa nie jest już tak jednoznaczna.
- Zamknięcie sprawy raz na zawsze – nie musisz obawiać się dalszych zmian kursu franka czy działań banku.
Dodatkowo, wielu frankowiczów odczuwa ogromną ulgę psychiczną po zakończeniu sprawy – odzyskują kontrolę nad swoją sytuacją finansową, mogą planować przyszłość bez obciążenia niepewnym kredytem.
Jak wygląda proces unieważnienia kredytu krok po kroku?
Wiele osób obawia się drogi sądowej, ale w praktyce – z pomocą doświadczonej kancelarii – cały proces jest przejrzysty i bezpieczny.
Krok 1. Analiza umowy
Pierwszym krokiem jest bezpłatna analiza Twojej umowy kredytowej. Na tym etapie ustalamy, czy znajdują się w niej klauzule niedozwolone i jakie są szanse powodzenia w sądzie. Zdarza się, że umowa zawiera kilka podstaw do unieważnienia, co znacznie wzmacnia pozycję kredytobiorcy.
Analiza uwzględnia również Twoją indywidualną sytuację – np. ile spłaciłeś, jak długo trwa kredyt, jaki był cel zaciągnięcia kredytu oraz inne okoliczności związane z podpisaniem umowy.
Krok 2. Pozew do sądu
Aby rozpocząć proces przeciwko bankowi, na początku należy wysłać do banku stosowne pismo, w którym zakwestionuje się ważność umowy. Następnie przygotowujemy pozew i składamy go do właściwego sądu. W pozwie żądamy stwierdzenia nieważności umowy i rozliczenia stron. Ważne jest, aby pozew był kompleksowy, oparty na aktualnym orzecznictwie i zawierał odpowiednie dowody.
Pozew powinien zawierać m.in. kopię umowy kredytowej, harmonogramy spłat, historię płatności oraz dowody na stosowanie niedozwolonych klauzul.
Krok 3. Postępowanie sądowe
Postępowanie sądowe w sprawach frankowych rozpoczyna się od złożenia pozwu i trwa do momentu wydania prawomocnego wyroku. Sprawy te prowadzone są zazwyczaj przed sądami okręgowymi, a w razie apelacji – także przed sądami apelacyjnymi.
W toku procesu sąd analizuje treść umowy kredytowej, postanowienia dotyczące mechanizmu przeliczeniowego, a także weryfikuje, czy konsument został należycie poinformowany o ryzykach związanych z zawarciem umowy. Kluczowe znaczenie mają również zeznania świadków (często samych kredytobiorców) oraz dokumenty bankowe.
W trakcie całego postępowania kancelaria prawna czuwa nad poprawnością procedury, terminowością pism oraz skutecznym reagowaniem na działania banku. Prawidłowe prowadzenie postępowania zwiększa szansę na korzystne orzeczenie i zabezpiecza interesy kredytobiorcy na każdym etapie procesu.
Krok 4. Wyrok i rozliczenie
Po prawomocnym wyroku kredytobiorca odzyskuje pieniądze, a hipoteka jest wykreślana. To moment, w którym temat kredytu frankowego znika z życia klienta na zawsze. W niektórych przypadkach możliwe jest również zabezpieczenie roszczenia na czas trwania procesu, polegające na wstrzymaniu obowiązku płatności comiesięczny rat, co daje dodatkowe poczucie bezpieczeństwa.
Po zakończeniu sprawy następuje rozliczenie między stronami – każda z nich oddaje to, co otrzymała. Jeśli nadpłaciłeś kredyt, możesz liczyć na przelew z banku.
Ile trwa sprawa frankowa i od czego to zależy?
Średni czas trwania sprawy frankowej to od 18 do 36 miesięcy, choć wiele zależy od konkretnego sądu, obciążenia sędziów oraz postawy banku. Niektóre sprawy kończą się szybciej – zwłaszcza jeśli bank nie zgłasza się na rozprawy lub nie kwestionuje kluczowych faktów.
Warto dodać, że sądy coraz częściej orzekają na korzyść frankowiczów, a linia orzecznicza w Polsce jest bardzo korzystna. Znaczenie ma również to, czy klient korzysta z profesjonalnej pomocy prawnej oraz jak dobrze przygotowany jest pozew i dokumentacja.
W ostatnich latach pojawiły się też sądy wyspecjalizowane w sprawach frankowych, co skraca czas oczekiwania na rozstrzygnięcie i zapewnia większą przewidywalność wyroków.
Czy unieważnienie kredytu jest zawsze korzystne?
Choć unieważnienie umowy kredytu frankowego w wielu przypadkach jest najkorzystniejszym rozwiązaniem dla kredytobiorcy, nie zawsze będzie ono optymalne. Kluczowe znaczenie ma tu przede wszystkim indywidualna sytuacja finansowa klienta oraz stopień spłaty kredytu.
Przykładowo, jeśli kredytobiorca nie spłacił jeszcze nominalnej kwoty kapitału, w przypadku unieważnienia umowy może zostać zobowiązany do jednorazowego zwrotu całej kwoty wypłaconego kapitału. Dla wielu osób oznacza to konieczność pozyskania znacznych środków finansowych w krótkim czasie, co może okazać się problematyczne lub wręcz niemożliwe.
Dlatego każdą sprawę należy traktować indywidualnie i dokładnie przeanalizować wszystkie warianty rozliczenia. Rzetelna kancelaria nie zaproponuje jedynego „słusznego” rozwiązania, ale przedstawi klientowi symulacje i pomoże wybrać najbezpieczniejsze wyjście, dopasowane do jego możliwości i celów.
Jakie dokumenty warto przygotować przed analizą umowy?
Aby prawnik mógł rzetelnie ocenić Twoją sytuację, warto zgromadzić następujące dokumenty:
- umowę kredytową,
- aneksy do umowy (jeśli były podpisywane),
- harmonogramy spłat,
- historię wypłaty i spłat kredytu (zestawienie z banku),
- zaświadczenia o kosztach okołokredytowych,
- korespondencję z bankiem.
Zgromadzenie tych dokumentów przyspieszy analizę i pozwoli uniknąć nieporozumień. Wiele kancelarii, w tym nasza, pomaga klientom w uzyskaniu brakujących danych od banku.
Dlaczego warto wybrać kancelarię frankową z Rzeszowa?
Wybór kancelarii działającej lokalnie, w Rzeszowie, niesie ze sobą wiele korzyści praktycznych i organizacyjnych. Przede wszystkim, kancelaria znającą specyfikę lokalnych sądów i praktykę orzeczniczą ma zdecydowanie większe szanse na skuteczne prowadzenie sprawy. Nasza kancelaria ma doświadczenie w prowadzeniu postępowań przed rzeszowskimi sądami i wie, jakie argumenty są skuteczne.
Dodatkowo, współpraca z lokalną kancelarią oznacza możliwość bezpośrednich spotkań, szybszej wymiany dokumentów i stałego kontaktu. Nie musisz martwić się o kontakt przez infolinię czy brak odpowiedzi na wiadomości – w naszej kancelarii masz gwarancję indywidualnego podejścia i stałego wsparcia.
Wielu naszych klientów docenia fakt, że mogą przyjść do biura osobiście, porozmawiać twarzą w twarz z prawnikiem, a nie przedstawicielem handlowym. To buduje zaufanie i pozwala lepiej przygotować się do procesu.
Przeciwko jakim bankom prowadzimy sprawy frankowe?
Nasza kancelaria z Rzeszowa posiada bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw przeciwko większości banków, które oferowały kredyty indeksowane lub denominowane do franka szwajcarskiego. Prowadziliśmy postępowania przeciwko m.in.:
- mBank S.A.,
- Bank Millennium S.A.,
- PKO BP S.A. (w tym dawne Nordea Bank),
- Santander Bank Polska S.A. (dawny Kredyt Bank, BZ WBK),
- Getin Noble Bank S.A.,
- Raiffeisen Bank International AG (dawny Polbank),
- Bank BPH S.A.,
- BNP Paribas (następca prawny Fortis Banku oraz BGŻ),
- ING Bank Śląski S.A. (w wybranych przypadkach).
- Bank BPH S.A.
- Bank Pekao
Dzięki praktyce zdobytej w sprawach przeciwko różnym bankom, znamy ich strategie procesowe i potrafimy skutecznie na nie reagować. Każdy bank ma nieco inną konstrukcję umowy oraz inne typowe argumenty obronne – dlatego doświadczenie z konkretną instytucją finansową jest nieocenione w procesie.
Przykład liczbowy – jak wygląda rozliczenie po unieważnieniu kredytu?
Aby lepiej zrozumieć, jakie korzyści może przynieść unieważnienie umowy, warto spojrzeć na przykład liczbowy:
Pani Magdalena i Pan Piotr w 2008 roku zawarli z bankiem umowę kredytu frankowego na kwotę 360 000 zł. Przez lata systematycznie spłacali raty i przekazali bankowi łącznie 562.678,86 zł.
Po unieważnieniu umowy:
- Pani Magdalena i Pan Piotr oddają bankowi jedynie 360 000 zł – czyli kapitał, który otrzymali,
- Bank oddaje kredytobiorcom 562.678,86 zł – czyli wszystkie wpłaty dokonane przez lata,
- Różnica 202.678,86 zł wraca do kredytobiorcy jako nadpłata.
- Dodatkowo bak jest zobowiązany do zapłaty na rzecz konsumentów odsetek (aktualnie 11,25% rocznie), które początkowo są liczone od kwoty 562.678,86 zł
Taki przykład pokazuje, jak znaczące mogą być korzyści z unieważnienia umowy i dlaczego warto sprawdzić swoją sytuację z pomocą kancelarii.
Odwołania do orzecznictwa – co mówią sądy?
Sądy w Polsce wydają serki wyroków korzystnych dla frankowiczów, opierając się między innymi na następujących orzeczeniach TSUE i Sądu Najwyższego:
- Wyrok TSUE z 3 października 2019 r. (C-260/18), czyli słynny wyrok w sprawie Państwa Dziubak – potwierdził, że niedozwolone klauzule nie mogą być zastępowane innymi i że to konsument decyduje o skutkach nieważności.
- Uchwała Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21) – potwierdziła że konsumentom i bankom przysługują niezależne roszczenia o zwrot wpłat i kapitału kredytu.
- Wyrok TSUE z 15 czerwca 2023 r. (C-520/21) – w którym stwierdzono, że bank nie może żądać od kredytobiorcy wynagrodzenia za korzystanie z kapitału
- Wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21) – przesądził brak podstaw do roszczeń banków o wynagrodzenie za korzystanie z ich środków pieniężnych
Orzecznictwo jest coraz bardziej jednolite i konsekwentne, co zwiększa pewność frankowiczów co do pozytywnego zakończenia sprawy.
Dlaczego warto działać już teraz?
Z uwagi na rosnącą liczbę spraw frankowych, sądy są coraz bardziej obciążone. Warto więc zainicjować postępowanie jak najszybciej, aby nie czekać miesiącami na pierwszą rozprawę. Dodatkowo, banki coraz częściej podejmują próby ugód, ale warunki takich porozumień rzadko są korzystne dla kredytobiorców.
Wczesne podjęcie działań prawnych zwiększa szansę na szybkie i pozytywne zakończenie sprawy. Ponadto każdy miesiąc zwłoki oznacza kolejne raty spłacane według niekorzystnych warunków umowy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy unieważnienie kredytu frankowego oznacza, że nie muszę nic oddawać bankowi?
Nie do końca. W przypadku unieważnienia umowy obie strony są zobowiązane do zwrotu tego, co otrzymały. Oznacza to, że Ty oddajesz bankowi tylko kwotę kapitału, który faktycznie otrzymałeś, a bank oddaje wszystkie spłacone przez Ciebie raty, odsetki, prowizje i inne opłaty.
Ile kosztuje sprawa frankowa?
Koszty zależą od konkretnej kancelarii i modelu rozliczeń. W naszej kancelarii analiza umowy jest bezpłatna, a wynagrodzenie uzależnione od etapu sprawy i stopnia skomplikowania.
Czy bank może żądać wynagrodzenia za korzystanie z kapitału?
Banki próbowały podnosić takie roszczenia, ale sądy w zdecydowanej większości je oddalają. Aktualna linia orzecznicza i stanowisko TSUE są korzystne dla frankowiczów.
Czy warto zawierać ugodę z bankiem?
Ugody oferowane przez banki często są nieopłacalne – w wielu przypadkach klient rezygnuje z roszczeń, które mogłyby dać mu znacznie większą korzyść w sądzie. Każdą ugodę warto jednak przeanalizować z prawnikiem przed podpisaniem. W niektórych przypadkach istnieje możliwość negocjowania warunków ugody z bankiem w celu wypracowania satysfakcjonującego rozwiązania.
Podsumowanie – co powinienem zrobić, jeśli mam kredyt frankowy?
✅ Skontaktuj się z kancelarią i poproś o analizę umowy
✅ Przygotuj niezbędne dokumenty
✅ Dowiedz się, jakie masz opcje prawne
✅ Zdecyduj, czy wnosisz pozew o unieważnienie
✅ Współpracuj z kancelarią aż do prawomocnego zakończenia sprawy
Chcesz wiedzieć, czy Twoją umowę można unieważnić?
Jeśli masz kredyt we frankach i zastanawiasz się, czy Twoja umowa może być unieważniona – skontaktuj się z naszą kancelarią w Rzeszowie. Oferujemy bezpłatną analizę umowy i rzetelną ocenę Twojej sytuacji prawnej.
Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
