Blog

Zmiana postanowienia o kontaktach z dzieckiem

Orzeczenie w przedmiocie kontaktów z dzieckiem jest jednym z wielu obligatoryjnych elementów wyroku rodowego. Jednak może zdarzyć się sytuacja kiedy orzeczenie to, z różnych względów, należy zmienić. Co istotne, zmiana postanowienia o kontaktach z dzieckiem nie jest jednak wykluczona. 

W niniejszym artykule szczegółowo opiszemy przesłanki zmiany orzeczenia w zakresie kontaktów z dzieckiem. Przedstawione zostaną także kwestie proceduralne, w tym koszty postępowania.

Spis treści

Kontakty z dzieckiem

Na wstępie warto wyjaśnić, że ustawa z dnia 25 lutego 1964r., Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (dalej jako „k.r.o.”) definiuje, że kontakty z dzieckiem obejmują przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (tj. telefonowanie, pisanie wiadomości SMS, jak również komunikowanie się za pomocą portali społecznościowych).

Wbrew powszechnie panującemu przekonaniu, kontakty są niezależne od władzy rodzicielskiej. Utrzymywanie kontaktów jest natomiast zarówno uprawnieniem, jak i obowiązkiem dzieci oraz rodziców. Ponadto, orzeczenie w zakresie kontaktów z dzieckiem może być elementem wyroku rozwodowego, ale i samodzielnym postanowieniem. Uregulowanie kontaktów ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy rodzice dziecka nie mieszkają wspólnie, a dziecko przebywa na stałe u jednego z nich. Zdarzają się także sytuacje, kiedy dziecko nie przebywa u żadnego z rodziców, a pieczę nad nim sprawuje inny członek rodziny. Problem kontaktów dotyczy wreszcie przypadków, gdy dziecko przebywa w ośrodku wychowawczym.

Zmiana postanowienia o kontaktach z dzieckiem – przesłanki

Zmiana postanowienia o kontaktach z dzieckiem podyktowana jest wyłącznie dobrem dziecka. Niestety na gruncie k.r.o. nie występuje definicja ustawowa tego pojęcia. Dlatego też w tym miejscu warto wskazać na przepisy prawa międzynarodowego oraz bogaty dorobek literatury i judykatury w tym zakresie. Zgodnie z art. 3 Konwencji O Prawach Dziecka z dnia 23 grudnia 1991 r., nadrzędną sprawą we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, które są podejmowane przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze, jest najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.

Warto przytoczyć postanowienie Sądu Najwyższego z 11 lutego 1997 r., II CKN 90/96. Jak czytamy:

„Pojęcie dobra dziecka z jednej strony obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych, przykładowo takich jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia, z drugiej zaś – ma ono wyraźny wymiar materialny. Polega on na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy”.

Sama zmiana postanowienia o kontaktach z dzieckiem może polegać na ich rozszerzeniu, ograniczeniu, a nawet o ich zakazaniu.

Rozszerzenie kontaktów

Wniosek o rozszerzenie kontaktów składany jest najczęściej w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, gdy nastąpi poprawa relacji z dzieckiem. Po drugie, gdy ze względu na wiek dziecka, większe znaczenie w jego życiu odgrywa obecność również drugiego rodzica. Nie można zapomnieć, że największe znaczenie dla Sądu ma dobro małoletniego. Najważniejszą przesłanką przy rozszerzaniu kontaktów jest właśnie poprawa relacji z dzieckiem. Ma to miejsce np. w sytuacji, gdy dziecko i rodzica łączą wspólne pasje czy zainteresowania, czego naturalną konsekwencją jest chęć dziecka do spędzania z rodzicem większej ilości czasu, niż dotychczas.

W praktyce często również bywa tak, że pierwsze orzeczenie w przedmiocie kontaktów z dzieckiem zapada, gdy dziecko ma kilka lat. Wówczas ustalając kontakty Sąd kieruje się naturalną potrzebą spędzania większości czasu przy matce oraz potrzebą zapewnienia dziecku spokoju i stabilizacji. Z wiekiem zaś dziecko rozumie więcej, tym samym ma możliwość spędzania kilku dni, a nawet całego miesiąca poza stałym miejscem pobytu.

Ograniczenie kontaktów

 Jak wcześniej wskazano zmiana orzeczenia w przedmiocie szeroko ustanowionych kontaktów z dzieckiem może polegać również na ich ograniczeniu. Przesłanką ograniczenia kontaktów z dzieckiem jest zagrożenie jego dobra osobistego. W praktyce ma to miejsce np. w sytuacji, w której z powodu nasilającego się konfliktu rodziców, spotkania z jednym z nich poza miejscem stałego zamieszkania małoletniego mogą się wiązać z dużym stresem dla dziecka. Ograniczenie kontaktów może polegać w szczególności na: zakazie spotykania się z dzieckiem, zakazie zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu, zezwoleniu na spotkania z dzieckiem jedynie w obecności drugiego rodzica, jego opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby, którą wskaże Sąd.

Ponadto, Sąd może ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość ewentualnie zakazać ich całkowicie. Wskazać jednak trzeba, że katalog sposobów ograniczenia kontaktów z dzieckiem ma charakter otwarty. Jeśli będzie tego wymagało dobro dziecka, Sąd może ustanowić inne, niewymienione w ustawie ograniczenia.

Zakazanie kontaktów

Niestety może się zdarzyć również sytuacja, w której pierwotnie stosunkowo szeroko uregulowane kontakty z dzieckiem z pewnych powodów powinny zostać zakazane w ogóle. Ma to miejsce w sytuacji, w której kontakty z rodzicem stanowiłyby zagrożenie dla dobra dziecka. Kluczowy jest fakt, że nie może być to jakiekolwiek zagrożenie, ale tylko i wyłącznie takie, które jest poważne. W sytuacji, gdy zagrożenie nie jest poważne, może okazać się, że Sąd jedynie ograniczy kontakty. W praktyce ma to miejsce w sytuacji, w której kontakt z rodzicem zagraża jego zdrowiu, a nawet życiu, prawidłowemu rozwojowi lub bezpieczeństwu (np. gdy rodzic znęcał się nad dzieckiem, czy w sytuacji uporczywego nadużywania alkoholu przez rodzica), jak również w sytuacji, gdy kontakt z rodzicem ma demoralizujący wpływ na dziecko, albo gdy wykorzystuje on kontakty do kształtowania u dziecka postaw aspołecznych albo postaci wrogości wobec drugiego rodzica.

Właściwość Sądu

W przypadku zaistnienia przesłanek do zmiany orzeczenia o kontaktach z dzieckiem, Sądem właściwym jest Sąd Opiekuńczy. Funkcję tę sprawuje Sąd Rejonowy miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – Sąd miejsca jego pobytu. Opłata od wniosku o zmianę orzeczenia w przedmiocie kontaktów z dzieckiem wynosi 40,00 zł. Natomiast samo postępowanie toczy się w ramach postępowania nieprocesowego.

Jeżeli zainteresował Państwa opisany wyżej temat, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią (tel.: +48 17 307 07 66, +48 12 307 09 88 lub e-mail: kancelaria@ktmh.pl) oraz do umówienia spotkania w biurze Kancelarii w Rzeszowie lub Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).

Jestem adwokatem przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunkach prawo oraz administracja. Prowadzę sprawy rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozwodowych oraz alimentacyjnych. Zdobyte doświadczenie zawodowe wykorzystuję przeprowadzając również windykacje należności na rzecz Klientów Kancelarii.

Kontakt

Kancelaria Prawna TMH Rzeszów – Adwokat Tomasz Marek, Radca Prawny Marcin Hotel

ul. Dominikańska 1A
35-077 Rzeszów

Tel: (17) 307 07 66

Ocena Google
5.0
Na podstawie 116 recenzji
×