Zmiany w postępowaniach rozwodowych

Aktualnie trwają pracę nad zmianami w prawie rodzinnym, które przede wszystkim wprowadzą szereg zmian w postępowaniach o rozwód i separację. Skierowany przez Ministerstwo Sprawaziedliwości projekt zmian zakłada, że w przypadku gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci postępowanie rozwodowe będzie poprzedzone obligatoryjnym postępowaniem informacyjnym. 

Postępowanie informacyjne – rozwód 

Do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej również jako „k.p.c.”) wprowadzone mają zostać dodatkowe przepisy, a mianowicie art. 436¹ – 436⁴ k.p.c., zgodnie z którymi, jak wspomniano powyżej, małżonkowie będący rodzicami małoletnich dzieci, przed złożeniem pozwu o rozwód lub separację zobligowani będą do złożenia wniosku o przeprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego. Następnie, przewodniczący wyznaczy termin spotkania i wezwie strony do osobistego stawiennictwa na nim. Spotkanie ma się odbyć “najwcześniejszym możliwym terminie”, natomiast nie oznacza to, że będzie to szybciej, aniżeli odbyłaby się pierwsza rozprawa rozwodowa. Oczywiście w każdym sądzie to jaki zostanie wyznaczony termin spotkania informacyjnego będzie determinowany aktualnym obłożeniem sądu. 

W trakcie spotkania informacyjnego sąd będzie pouczał małżonków o:

1. indywidualnych i społecznych skutkach rozpadu małżeństwa, a w szczególności o skutkach dla nich i ich wspólnych małoletnich dzieci;
2. działaniach, które strony powinny podjąć dla utrzymania małżeństwa lub zawarcia ugody w szczególności mediacji, terapii lub innej formie wsparcia rodziny;
3. skutkach prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka albo przedstawienia zarzutów w którejkolwiek z tych spraw dla rodzinnego postępowania informacyjnego.

Wraz z wyznaczeniem terminu spotkania informacyjnego sąd wyznaczy mediatora i skieruje strony do przeprowadzenia mediacji rodzinnej. Warto jednak dodać, że Strony mogą wskazać samodzielnie mediatora spośród listy mediatorów prowadzonej przez sąd okręgowy. Mediacja rodzinna ma być dobrowolna i ma trwać miesiąc od dnia zakończenia spotkania informacyjnego. Warto jednak wskazać, że może zostać przedłużona na wniosek małżonków o kolejne maksymalnie 6 miesięcy. 

Sąd umorzy rodzinne postępowanie informacyjne w przypadku, gdy:

1. strona cofnęła wniosek o przeprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego;
2. upłynął okres wyznaczony do przeprowadzenia mediacji rodzinnej;
3. mediator przedstawił protokół z przebiegu mediacji;
4. wniosek o przeprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego złożył małżonek, który został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka, lub przedstawiono mu zarzut popełnienia takiego czynu, a pokrzywdzony małżonek takiego wniosku nie złożył lub nie poparł wniosku złożonego przez małżonka;
5. w czasie trwania rodzinnego postępowania informacyjnego jeden z małżonków został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo popełnione na szkodę drugiego małżonka lub ich wspólnego małoletniego dziecka, lub przedstawiono mu zarzut popełnienia takiego czynu, a pokrzywdzony małżonek nie złożył wniosku o kontynuowanie rodzinnego postępowania informacyjnego;
6. jeden z małżonków zmarł.

Obowiązek uczestnictwa w rodzinnym postępowaniu informacyjnym nie będzie dotyczył sytuacji, w których:

1. małżonkowie, nie posiadają wspólnych, małoletnich dzieci; 
2. w przypadku skazania jednego z małżonków za umyślne przestępstwo na szkodę drugiego lub ich wspólnego dziecka, jak również w sytuacji, gdy został mu przedstawiony zarzut popełnienia takiego przestępstwa.

Zmiany w pozwie o rozwód

Wprowadzenie postępowania informacyjnego niesie ze sobą również zmiany dla samej konstrukcji pozwu rozwodowego, ponieważ pojawi się obowiązek dołączenia do pozwu odpisu postanowienia o umorzeniu rodzinnego postępowania informacyjnego. Jeżeli odpis ten nie zostanie dołączony do pozwu, ani nie zostaną wyjaśnione w nim przyczyny nieprzeprowadzenia tego postępowania, sąd wezwie powoda do usunięcia tych braków pod rygorem zwrotu pozwu.

Podsumowanie 

Wprowadzenie postępowania informacyjnego, zgodnie z założeniami projektu ma na celu ochronę dobra małoletnich dzieci małżonków oraz realizacji wprowadzonej w Konstytucji zasady ochrony rodziny i małżeństwa. Opisane powyżej zmiany w postępowaniu rozwodowym mają zacząć obowiązywać od przyszłego roku. Warto zaznaczyć, że sprawy, które są już w toku, jak również te wszczęte przed wejściem w życie nowelizacji będą prowadzone na dotychczasowych zasadach. 

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej kancelarii w zakresie spraw o rozwód w Rzeszowie. Bezpośredni kontakt z biurem kancelarii - tel. 570 420 373 lub e-mail kancelaria@ktmh.pl. Biura naszej kancelarii znajdują się w Rzeszowie i Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).

Jagienka Jaracz-Wilk

Jestem adwokatem przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunkach prawo oraz administracja. Prowadzę sprawy rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozwodowych oraz alimentacyjnych. Zdobyte doświadczenie zawodowe wykorzystuję przeprowadzając również windykacje należności na rzecz Klientów Kancelarii.