Podjęcie decyzji o rozwodzie jest zazwyczaj jedną z trudniejszych do podjęcia. Aby zainicjować postępowanie rozwodowe należy złożyć w Sądzie pozew o rozwód, który musi spełniać określone przez prawo warunki. W niniejszym artykule zostanie omówione z jakich elementów powinien składać się pozew o rozwód.
Spis treści
Pozew o rozwód jako pismo procesowe
W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że pozew jako pismo procesowe powinien spełniać wymogi określone w art. 126 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej również jako „k.p.c.”). Zgodnie z tym przepisem pozew rozwodowy powinien zawierać:
- Oznaczenie sądu, do którego jest kierowany. Wskazać trzeba, że sądem właściwym w sprawach rozwodowych jest sąd okręgowy w którego okręgu małżonkowie ostatnio zamieszkiwali, jeśli jeden z nich nadal w tym okręgu mieszka lub przebywa. Jeżeli natomiast nie ma takiej podstawy, sądem właściwym jest sąd okręgowy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego, a jeśli i taka podstawa odpadła, to właściwy jest sąd miejsca zamieszkania powoda.
- Imię i nazwisko powoda – czyli osoby, która wnosi pozew oraz wskazanie jej numeru PESEL oraz wskazanie imienia i nazwiska pozwanego – czyli małżonka.
- Wskazanie adresów zamieszkania stron. Ważne przy tym jest, że adres zamieszkania strony nie musi być tak sam jak adres zameldowania, a obowiązkiem strony jest wskazanie adresu zamieszkania czyli adresu pod którym strona faktycznie przebywa.
- Informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub pozasądowego rozwiązania sporu. W przypadku rozwodu nie ma możliwości, żeby strony zawarły ugodę, czy spróbowały wypracować jakieś porozumienie, oprócz porozumienia dotyczącego kwestii związanych z dziećmi (kontaktów, władzy, czy wysokości alimentów).
- Oznaczenie rodzaju pisma, czyli wskazanie „Pozew o rozwód” lub „Pozew o orzeczenie rozwodu”.
- Wskazanie konkretnego żądania, a mianowicie wskazanie, że powód wnosi o orzeczenie rozwodu oraz wskazanie, czy rozwód ten ma nastąpić o orzekaniem, czy też bez orzekania o winie. Warto naprowadzić, że podjęcie decyzji w zakresie wniosku o orzeczenie przez sąd winy w wyroku rozwodowym może mieć znamienne skutki dla późniejszego obowiązku alimentacyjnego w stosunku do byłego małżonka.
- Uzasadnienie pozwu, tj. wskazanie faktów związanych z trwałym i zupełnym rozkładem pożycia małżeńskiego. W uzasadnieniu powód jest zobowiązany wyjaśnić, że pomiędzy małżonkami doszło do rozpadu wszystkich więzi małżeńskich, czyli więzi duchowej, fizycznej oraz gospodarczej jak również, że rozpad ten ma charakter definitywny. Na poparcie swoich twierdzeń powód powinien wskazać dowody, o których szerzej będzie mowa poniżej.
- Wniosek o zasądzenie kosztów postępowania rozwodowego na rzecz powoda oraz, w przypadku, gdy powód jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika kosztów tego zastępstwa.
- Podpis osoby wnoszącej pozew czyli powoda.
- Załączniki pozwu, tj. dołączenie aktu małżeństwa stron oraz wszystkich dokumentów, na których powód opiera swoje twierdzenia. Jednocześnie obligatoryjnym załącznikiem do pozwu jest jego odpis dla strony przeciwnej.
Warto podkreślić, że tak wskazane elementy pozwu będą miały zastosowanie jedynie do sytuacji, w której małżonkowie nie mają małoletnich dzieci.
Elementy pozwu rozwodowego w przypadku gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci
Wskazane powyżej elementy pozwu rozwodowego mają zastosowanie, gdy strony nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci. W przypadku gdy małżonkowie mają dzieci, w wyroku sąd zobowiązany jest do dokonania rozstrzygnięć z nimi związanych, tj. orzeczenie o władzy rodzicielskiej, ustalenie miejsca pobytu dzieci, orzeczenia o kontaktach małżonków z małoletnimi dziećmi oraz o obowiązku alimentacyjnym w stosunku do nich.
Żeby zatem sąd orzekający w sprawie mógł dokonać wszystkich ww. rozstrzygnięć należy w pozwie o rozwód zawrzeć stosowne wnioski.
Wniosek o rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej
Jak wskazano powyżej, w wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi stron. Warto wskazać, że w pozwie powód może wnosić o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi, o jej pozostawienie przy obojgu rodziców lub o całkowite jej pozbawienie drugiego z małżonków. Powierzenie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom najczęściej ma miejsce w sytuacji, gdy rodzice przedstawią sądowi wspólny plan rodzicielski (wychowawczy), w którym dokładnie określą sposób opieki nad dzieckiem. Warto również dodać, że ostatnio coraz częściej sądy orzekają o tzw. opiece naprzemiennej, która najogólniej rzecz ujmując polega na przebywaniu dziecka lub dzieci przez określony czas u jednego z rodziców, a następnie po jego upływie przebywanie u drugiego rodzica przez taki sam czas jak u pierwszego z nich. Trzeba też podkreślić, że brak wypracowania porozumienia w momencie składania pozwu nie oznacza, że porozumienie to nie zostanie wypracowane na dalszym etapie postępowania, np. podczas mediacji, do której zostaną skierowane strony przez sąd. Gdyby jednak nie było możliwe wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dziećmi z przyczyn obiektywnych, co spowoduje naruszenie dobra małoletniego dziecka, wówczas powód może wnosić o ograniczenie władzy rodzicielskiej pozwanemu i wskazać do jakich czynności związanych z małoletnim władza ta winna być ograniczona (np. do współdecydowania o wyborze szkoły i zawodu dla małoletniego, czy do otrzymywania informacji dotyczących stanu jego zdrowia). Są sytuacje, w których, na wniosek powoda, sąd może orzec o całkowitym pozbawieniu władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron, co ma miejsce wówczas, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka. Przykładem sytuacji, w których sąd wyda rozstrzygnięcie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej jest sytuacja, w której jeden z rodziców ma zaawansowaną chorobę alkoholową, znęca się nad dziećmi lub też z powodu całkowitego zaprzestania kontaktu z dziećmi nie może tej władzy realnie wykonywać.
Wniosek o kontaktach z małoletnimi dziećmi stron
W pozwie rozwodowym powód może wnieść o orzeczenie kontaktów z wspólnymi małoletnimi dziećmi stron. Oczywiście strony mogą te kontakty ustalić dowolnie i w tym zakresie przedstawić sądowi wspólne porozumienie. Wniosek o rozstrzygniecie o kontaktach z małoletnimi dziećmi stron powinien zawierać konkretne wskazanie dni i godzin, w których kontakty te winny się odbywać. Jeśli strony są zgodne w tym zakresie, wówczas sąd w wyroku wydaje rozstrzygnięcie zgodne z żądaniem stron. Jeśli nie jest możliwe porozumienie się stron w tym zakresie, sąd zwraca się do Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, który po przeprowadzonym badaniu wyda stosowną opinię.
Wniosek o ustalenie wysokości obowiązku alimentacyjnego w stosunku do małoletnich dzieci stron
W pozwie rozwodowym powód może wnieść o ustalenie obowiązku alimentacyjnego w stosunku do wspólnych małoletnich dzieci stron. Warto pamiętać, że wysokość świadczenia alimentacyjnego jest swego rodzaju wypadkową pomiędzy wysokością dochodu pozwanego, a potrzebami małoletnich dzieci stron. Wniosek o orzeczenie wysokości świadczenia alimentacyjnego powinien być poparty dowodami, z których wynika miesięczny koszt utrzymania małoletnich.
Wniosek o sposobie korzystanie ze wspólnego mieszkania stron
W przypadku, gdy strony wspólnie zamieszkują we wspólnym mieszkaniu powód może zawrzeć w pozwie wniosek o dokonanie przez sąd rozstrzygnięcia co do sposobu korzystania z tego mieszkania przez czas, w którym małżonkowie będą wspólnie w nim zamieszkiwać po rozwodzie. Gdyby jednak wspólne zamieszkiwanie stron z przyczyn obiektywnych nie było możliwe, powód może wnieść o eksmisję małżonka z tego mieszkania.
Wniosek o podział majątku wspólnego stron
W pozwie powód może wnieść o dokonanie przez sąd podziału majątku wspólnego. Sąd dokona podziału tego majątku jedynie w przypadku, gdy nie spowoduje on nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym. W praktyce jednak wnioski takie, a w konsekwencji rozstrzygnięcia z tym związane zdarzają się niezwykle rzadko i przede wszystkim wtedy kiedy strony dysponują niewielkim majątkiem wspólnym.
Dowody w postępowaniu rozwodowym
Do pozwu rozwodowego powód jest zobowiązany dołączyć załączniki. Niektóre z nich są obowiązkowe, tj. potwierdzenie wniesienia opłaty od pozwu w wysokości 600,00 zł oraz aktu małżeństwa stron. W przypadku, gdy strony posiadają małoletnie dzieci powód zobowiązany jest również dołączyć ich akty urodzenia. Jednocześnie jako załączniki powód jest zobowiązany do dołączenia wszystkich dowodów na poparcie swoich wniosków i twierdzeń, a mianowicie zdjęcia, jeśli nimi dysponuje lub świadków, którzy mogliby potwierdzić wszelkie twierdzenia strony. Do pozwu, jak wskazano powyżej, należy dołączyć odpis pozwu dla pozwanego.
Podsumowanie
Przed przystąpieniem do przygotowania pozwu rozwodowego powód musi podjąć decyzję, czy decyduje się na rozwód bez orzekania o winie, który jest znacznie szybszy, czy też decyduje się na rozwód z orzekaniem o winie, który w perspektywie czasu może oznaczać zasądzenie na jego rzecz alimentów od małżonka wyłącznie winnego rozkładowi pożycia małżeńskiego. Trzeba jednak podkreślić, że w postępowaniach rozwodowych nie można generalizować, ponieważ każda sprawa jest inna, a zatem, aby móc jak najpełniej zabezpieczyć swoje interesy, warto skonsultować się z prawnikiem, (adwokatem lub radcą prawnym) który pozwoli rozwiać wszelkie wątpliwości związane z rozwodem.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej kancelarii w zakresie spraw o rozwód w Rzeszowie. Bezpośredni kontakt z biurem kancelarii - tel. 570 420 373 lub e-mail kancelaria@ktmh.pl. Biura naszej kancelarii znajdują się w Rzeszowie i Krakowie. Istnieje także możliwość udzielenia pomocy zdalnej za pomocą środków porozumiewania się na odległość (tj. telekonferencja lub wideokonferencja).
Jagienka Jaracz-Wilk
Jestem adwokatem przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Rzeszowie. Ukończyłam studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunkach prawo oraz administracja. Prowadzę sprawy rodzinne ze szczególnym uwzględnieniem spraw rozwodowych oraz alimentacyjnych. Zdobyte doświadczenie zawodowe wykorzystuję przeprowadzając również windykacje należności na rzecz Klientów Kancelarii.
